W poradni opiekuję się 12-letnim chłopcem z nawracającymi infekcjami nosa i gardła, który 3-krotnie chorował na szkarlatynę. ASO zbadane 2–3 miesiące po chorobie wyniosło 1200 IU. Co należy zrobić (leczyć, obserwować czy usunąć migdałki)? Stan ogólny chłopca jest dobry, w badaniu stwierdzono powiększone węzły podżuchwowe.

01-04-2014
dr hab. n. med. Leszek Szenborn prof. nadzw.
Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Izolowane zwiększone miano ASO bez objawów klinicznych nie jest wskazaniem do podania antybiotyku, ponieważ świadczy jedynie o przebytym w przeszłości zakażeniu paciorkowcami. Miano ASO zaczyna się zwiększać 1–3 tygodni po zakażeniu paciorkowcowym, maksymalną wartość osiąga po około 3–5 tygodniach, a następnie zwykle w ciągu 6 miesięcy zmniejsza się do wartości nieznamiennych (<200 IU). Niekiedy zwiększone miano ASO utrzymuje się długotrwale i towarzyszy mu nosicielstwo paciorkowców w gardle. Sytuacja ta nie jest szkodliwa, ponieważ dowiedziono, że nosicielstwo paciorkowców nie zwiększa ryzyka gorączki reumatycznej.

Podsumowując, zwiększone miano ASO należy uważać za istotne, jedynie gdy towarzyszą mu objawy kliniczne. Warto pamiętać, że około 20–30% chorych nie jest zdolnych do wytwarzania antystreptolizyny O w odpowiedniej ilości, a około 5% zdrowych ludzi ma zwiększone miano ASO. Wynik ASO może być także zawyżony (fałszywie dodatni) w przebiegu zakażenia prątkami gruźlicy, zapalenia wątroby oraz w przypadku zanieczyszczenia surowicy bakteriami (np. w laboratorium). Podobnie lipemiczna surowica może spowodować fałszywie dodatnie wyniki. W razie wątpliwości można użyć innych antygenów paciorkowcowych, takich jak anty-dezoksyrybonukleazy (DNaza B).

Wskazania do wykonania tonsylektomii, czyli usunięcia migdałków, ustala laryngolog. Generalnie uważają oni, że można usunąć migdałki zwłókniałe, które już nie pełnią swojej ochronnej roli. Natomiast nosicielstwa paciorkowców nie leczy się poprzez usunięcie migdałków. (kwiecień 2014 nowe)

Piśmiennictwo

  1. http://www.gpnotebook.co.uk/simplepage.cfm?ID=-1630535637
  2. Danchin M.H., Carlin J.B., Devenish W i wsp.: New normal ranges of antistreptolysin O and antideoxyribonuclease B titres for Australian children. J. Paediatr. Child. Health, 2005; 41 (11): 583–586
  3. Hahn R.G., Knox L.M., Forman T.A.: Evaluation of poststreptococcal illness. Am. Fam. Physician., 2005; 71 (10): 1949–1954
  4. Shaikh N., Leonard E., Martin J.M.: Prevalence of streptococcal pharyngitis and streptococcal carriage in children: a meta-analysis. Pediatrics, 2010; 126 (3): e557–e564
  5. Gerber M.A., Randolph M.F., Mayo D.R.: The group A streptococcal carrier state: A reexamination. Am. J. Dis. Child., 1988; 142: 562–565
  6. Ginsburg C.M., McCracken G.H., Crow S.D. i wsp.: Seroepidemiology of the group A streptococcal carriage state in a private pediatric practice. Am. J. Dis. Child., 1985; 139: 614–617
  7. Hoffman S.: The throat carrier rate of group Aand other beta hemolytic streptococci among patients in general practice. Acta Path. Microbial. Immunol. Scand., 1985; 93: 347–351
  8. Tanz R.R., Shulman S.T.: Streptococcal pharyngitis: the carrier state, definition and management. Pediatric. Annals., 1998; 27: 281–285 (p. Med. Prakt. Pediatr., 4/1999: 55–61 – przyp. red.)

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej