Jakie są wskazania do stosowania glikortykosteroidów miejscowych w leczeniu atopowego zapalenia skóry u dzieci po 1. roku życia? Które z nich stosować w pierwszej kolejności, jak długo i według jakiego schematu?

GKS są nadal podstawowymi lekami w miejscowym leczeniu AZS. Ze względu na siłę działania podzielono je na kilka grup (p. tab.). W leczeniu dzieci poleca się jedynie GKS o małej lub średniej sile działania, które zostały zarejestrowane do stosowania u dzieci (hydrokortyzon, prednizolon, flutikazon lub mometazon; zwykle w postaci kremu lub płynu).

Skóra dziecka jest bardzo delikatna, dlatego należy zachować ostrożność w miejscowym stosowaniu GKS. Leków tych nie należy stosować u wcześniaków i noworodków. U dzieci <2. roku życia można je stosować, gdy zmiany wypryskowe nie reagują na intensywne zabiegi pielęgnacyjne (emolienty). Należy unikać stosowania GKS na duże powierzchnie, okolice krocza, odbytu, fałdów skóry, oczodołów oraz na twarz. U dzieci nie stosuje się opatrunków okluzyjnych.

Typowy schemat leczenia polega na codziennym stosowaniu leku, tzn. smarowaniu zmian raz na dobę nie dłużej niż przez 4–5 dni. W celu zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych stosuje się tzw. terapię przerywaną, która polega na aplikacji GKS na zmiany skórne co drugi dzień naprzemiennie z obojętnym środkiem nawilżającym i zmiękczającym skórę (bazą). Można także stosować GKS przez 3 dni i bazę przez 3 kolejne dni, powtarzając taki cykl. Praktykowany jest również tzw. system weekendowy – 2 razy w tygodniu GKS, a w pozostałe dni preparaty obojętne. Zaletą nowszych schematów leczenia jest korzystniejszy efekt kliniczny uzyskany przy zmniejszeniu ryzyka działań niepożądanych. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Cisło M.: Zasady leczenia miejscowego. W: Szepietowski J. (red.): Leczenie chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową. Warszawa, PZWL, 2002: 15–39
2. Gliński W., Kruszewski J., Silny W. i wp.: Postępowanie diagnostyczno-profilaktyczno-lecznicze w atopowym zapaleniu skóry. Konsensus grupy roboczej specjalistów krajowych ds. dermatologii, wenerologii oraz alergologii. Post. Dermatol. Alergol., 2004; 6: 265–277
3. Hanifin J., Gupta A.K., Rajagopalan R.: Intermittent dosing of fluticasone propionate cream for reducing the risk of relapse in atopic dermatitis patients. Br. J. Dermatol., 2002; 147: 528–537 (p. Med. Prakt. Pediatr. 1/2003, s. 131 – przyp. red.)