Jak długo można opóźnić decyzję o ustaleniu płci metrykalnej u dzieci z zaburzeniami rozwoju płci?

W Polsce dziecko należy zarejestrować w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC) niezwłocznie, tzn. w ciągu 14 dni od dnia urodzenia. W przypadku noworodka lub niemowlęcia z nietypowymi cechami płciowymi zespół specjalistów (zwykle endokrynolog dziecięcy, genetyk kliniczny, chirurg dziecięcy i ginekolog) w porozumieniu z rodzicami, na podstawie badań diagnostycznych oraz budowy anatomicznej zewnętrznych i wewnętrznych narządów płciowych, wskazuje, jaka płeć jest najbardziej prawdopodobna. Wszystkie działania lekarzy i rodziców mają na celu dobro dziecka, w tym przypadku głównie w aspekcie jego przewidywanej identyfikacji płciowej w przyszłości. Procedury te wymagają czasu, dlatego w takich sytuacjach możliwe jest wydanie zaświadczenia i odroczenie rejestracji w USC. Do czasu nadania płci administracyjnej i wyboru imienia w dokumentacji najczęściej widnieje słowo „dziecko”. Obowiązkiem lekarza opiekującego się takim pacjentem jest podkreślenie i uprzedzenie rodziców, że narzędzia diagnostyczne, którymi się aktualnie posługujemy, nie dają 100% pewności co do trafności wyboru płci administracyjnej. Ostateczną decyzję podejmie sam pacjent na podstawie swojej identyfikacji płciowej w przyszłości.

Według aktualnej wiedzy identyfikacja płciowa, czyli to, czy czujemy się dziewczynką/kobietą albo chłopcem/mężczyzną, ale też czy jesteśmy osobą niebinarną, nie zależy od sposobu wychowania, rodzaju zabaw, ubioru, a nawet imienia. Nie podlega więc celowej modyfikacji przez czynniki zewnętrzne, a jest determinowana przez procesy wrodzone. Klasycznym przykładem są osoby z niezgodnością płci, tzw. transpłciowe. Środowisko rodzinne może mieć wpływ jedynie na kształtowanie się roli płciowej (płci kulturowej, społecznej, tzw. gender), czyli sposobu ubierania się, zachowania i oczekiwanego funkcjonowania w danym społeczeństwie i kręgu kulturowym.

Piśmiennictwo

1. Gawlik A., Bielska-Brodziak A.: Dzieci bez płci: jak polski prawodawca rozwiązuje problemy osób interseksualnych. Cz. 1., Prawo Med., 2016; 2: 5–28
2. Gawlik A., Bielska-Brodziak A.: Dzieci bez płci: jak polski prawodawca rozwiązuje problemy osób interseksualnych. Cz. 2. Prawo Med., 2016; 3: 6–31
3. Bielska-Brodziak A., Gawlik A., Brodziak S.: Oswajanie nieoswojonego, czyli o metodzie przypisywania płci prawnej w świetle wiedzy medycznej. Societas/Communitas, 2018; 1–2: 19–42