Jak pobierać prawidłowo mocz na posiew u niemowląt w warunkach ambulatoryjnych? Pediatrzy i pracownie mikrobiologiczne polecają, aby przed przyklejeniem woreczka „odkazić” skórę.

W codziennej praktyce ambulatoryjnej (i nie tylko) mocz pobierany jest z tzw. strumienia środkowego (mid stream) lub z tzw. czystej mikcji spontanicznej (clean catch). Jest to możliwe tylko u starszych, współpracujących dzieci, które potrafią kontrolować mikcję. U niemowląt i młodszych dzieci w warunkach domowych mocz najczęściej jest pobierany do woreczka. Trzeba pamiętać, że pojedynczy wynik posiewu moczu pobranego do woreczka jest mało wiarygodny, wiąże się bowiem z bardzo dużym odsetkiem wyników fałszywie dodatnich, który jest tym większy, im dłużej przetrzymywany jest mocz przed wysianiem na płytkę. Wiarygodną wartość diagnostyczną ma jedynie ujemny wynik takiego posiewu. Metody tej nie można więc polecać jako standardowej, zwłaszcza u dzieci wymagających szybkiego wdrożenia antybiotykoterapii. W warunkach domowych proponujemy zastosować jedyną godną polecenia metodę. Dziecko należy rozebrać i dokładnie umyć okolicę krocza, ze szczególnym uwzględnieniem okolicy ujścia cewki moczowej, a następnie obficie napoić, nosząc je w pozycji rozkrocznej. Plecy dziecka powinny się opierać o klatkę piersiową osoby trzymającej. Drugą osobę należy zmobilizować do trzymania „w pogotowiu” jałowego pojemnika na mocz. Po uzyskaniu materiału, mocz trzeba podzielić na dwie części – do badania ogólnego i na posiew. W razie zebrania małej porcji moczu w badaniu bakteriologicznym można się posłużyć podłożem o nazwie Uromedium. Jest to specjalna płytka, którą zgodnie z instrukcją załączoną do opakowania należy obustronnie polać kilkoma mililitrami moczu. Pozostałą porcję moczu można przeznaczyć do badania ogólnego.

W przypadku niepowodzenia takiego postępowania mocz należy pobrać cewnikiem w warunkach ambulatoryjnych. Postępowanie takie należy uznać za rutynowe, o ile nie stwierdza się stulejki lub ewidentnych cech stanu zapalnego napletka lub sromu, a uzyskanie wiarygodnego wyniku posiewu jest bardzo ważne. (2013, 2014) 

Piśmiennictwo

1. American Academy of Pediatrics, Subcommittee on Urinary Tract Infection, Steering Committee on Quality Improvement and Management Urinary tract infection. Clinical practice guidelines for diagnosis and management of the initial UTI in febrile infants and children 2-24 months. Pediatrics, 2011; 128 (3): 595–610
2. Gadomska-Prokop K.: Zakażenia układu moczowego u dzieci. Klin. Pediatr., 2008; 16 (3): 345–349
3. Sieniawska M., Tańska A.: Zakażenia układu moczowego. W: Sieniawska M., Wyszyńska T. (red.): Nefrologia dziecięca. Tom II. Warszawa, Ośrodek Informacji Naukowej Polfa, 2003: 33–37