Czy według aktualnych zaleceń nadal konieczne jest wykonanie cystouretrografii mikcyjnej u dziecka po pierwszym epizodzie zakażenia układu moczowego?

Nadal nie uzgodniono wszystkich wskazań do wykonywania CUM (p. różnice między wytycznymi NICE a AAP). Kontrowersje wzbudza zarówno wiek dziecka, w którym to badanie należy wykonać po pierwszym epizodzie ZUM, jak i czas jego wykonania po zakończeniu leczenia. Współcześnie funkcjonują 3 strategie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u dzieci <2. roku życia z pierwszym epizodem ZUM przebiegającym z gorączką.

1. Jedynym badaniem obrazowym pozostaje USG jamy brzusznej i układu moczowego. Pozostałe badania, tzn. CUM i RS, wykonuje się w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w USG.

2. W pierwszej kolejności wykonuje się RS z DMSA i USG nerek. CUM jest wskazana wyłącznie u dzieci, u których wykryto zmiany w RS, oraz u dzieci z nawrotem zakażenia przebiegającym z gorączką. Takie postępowanie zwykle umożliwia rozpoznanie pierwotnych i wtórnych zmian w nerkach.

3. Należy wykonać USG nerek i pęcherza moczowego oraz CUM. Decyzję o wykonaniu RS podejmuje się tylko w przypadku stwierdzenia OPM lub nawrotu zakażeń. Od zakończenia leczenia do wykonania CUM powinny upłynąć co najmniej 2 tygodnie. Posiew moczu powinien być jałowy, a u dziecka należy kontynuować profilaktyczne leczenie przeciwbakteryjne.

Jak widać w punkcie 1., który wyraża stanowisko AAP, zmiana zasad postępowania jest dość istotna. To dobra wiadomość dla rodziców, dzieci i pediatrów, gdyż po raz pierwszy od blisko ćwierćwiecza nie zaleca się rutynowego wykonywania CUM u każdego dziecka po pierwszym epizodzie ZUM. Podkreślmy, że wskazaniem do tego badania jest wykrycie w USG cech zastoju w układzie moczowym, wodonercza, blizn w nerkach, poszerzenia przypęcherzowych odcinków moczowodów u dzieci z nawracającymi ZUM lub z innymi wadami współistniejącymi z wadami nerek lub układu moczowego. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. American Academy of Pediatrics, Subcommittee on Urinary Tract Infection, Steering Committee on Quality Improvement and Management. Urinary tract infection. Clinical practice guidelines for diagnosis and management of the initial UTI in febrile infants and children 2–24 months. Pediatrics, 2011; 128 (3): 595–610
2. Andolino T.T.P., Stock J.J.A., Saland J.M.: Porównanie wytycznych AAP i NICE dotyczących leczenia zakażenia układu moczowego. Med. Prakt. Pediatr., 2012; 3: 12–15
3. Burke M.: Is it time to change how I diagnose, treat, and manage young children with urinary tract infections? Hosp. Pediatr., 2012; doi:10.1542/hpeds.2011-0017-2
4. Koyle M.A., Elder J.S., Skoog S.J. i wsp.: Febrile urinary tract infection, vesicoureteral reflux, and renal scarring: current controversies in approach to evaluation. Pediatr. Surg. Int., 2011; 27: 337–346