Kiedy zgodnie z aktualnymi wytycznymi należy skierować dziecko z zakażeniem układu moczowego na konsultację do nefrologa?

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczącymi rozpoznawania i leczenia zakażenia układu moczowego (ZUM) u dzieci konsultacja nefrologa dziecięcego jest wskazana w przypadku:

1. nawrotowych zakażeń układu moczowego (mogą wskazywać na wadę układu moczowego, są czynnikiem ryzyka bliznowacenia nerek) – zgodnie z definicją podaną w wytycznych PTNFD pod terminem nawrotowych ZUM kryją się:

• ≥2 epizody zakażenia górnych dróg moczowych (GDM)

• 1 epizod zakażenia GDM i ≥1 zakażenie dolnych dróg moczowych (DDM)

• ≥3 epizody zakażenia DDM

2. podejrzenia wad wrodzonych nerek i dróg moczowych (CAKUT) podczas pierwszego ZUM, czyli jeśli:

• przebieg ZUM jest nietypowy – zakażeniu towarzyszy ciężki stan ogólny dziecka (objawy uogólnionego zakażenia lub sepsy) lub stężenie kreatyniny w surowicy jest zwiększone, lub w ciągu 48 h nie uzyskano zadowalającej odpowiedzi klinicznej na prawidłowe leczenie przeciwbakteryjne, lub przyczyną objawów jest zakażenie inną bakterią niż Escherichia coli

• obraz układu moczowego w USG jest nieprawidłowy

• wywiad rodzinny w kierunku CAKUT (w tym OPM) jest dodatni.

Ze względu na ryzyko bliznowacenia nerek w wyniku nawrotowych ZUM (co zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego, białkomoczu i postępującego pogorszenia czynności nerek) oraz konieczność monitorowania czynności nerek wszystkie dzieci z wadą układu moczowego (wada to czynnik ryzyka ZUM) i nawrotowymi ZUM powinny pozostawać pod stałą opieką nefrologa dziecięcego.

Piśmiennictwo

1. Wasilewska A., Żurowska A., Jung A. i wsp.: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego. PTNFD 2021. http://ptnfd.org/zalecenia/ (dostęp: 08.04.2022)
2. Shaikh N., Hoberman A.: Urinary tract infections in infants and children older than 1 month. UpToDate: 2022. www.uptodate.com/contents/urinary-tract-infections-in-children (dostęp: 08.04.2022)
3. Mattoo T.K., Shaikh N., Nelson C.P.: Contemporary management of urinary tract infection in children. Pediatrics, 2021; 147 (2): e2020012138