Pytanie nadesłane do Redakcji
Bardzo częstą praktyką jest zlecanie każdemu dziecku z przewlekłym nieżytem nosa GKS donosowo i jednocześnie leku przeciwhistaminowego. Czy takie postępowanie jest właściwe?
Odpowiedź
prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk
Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Nie jest to dobra praktyka. Podawanie leku przeciwhistaminowego p.o. i glikokortykosteroidów (GKS) donosowo to w tej sytuacji działanie „na ślepo”, jakby lekarz chciał zadziałać „na wszystko” na podstawie podejrzenia, że nieżyt nosa może być przejawem choroby alergicznej dróg oddechowych. Jeżeli jednak lekarz podejrzewa alergiczny nieżyt nosa (ANN), to powinien najpierw przeprowadzić pełną diagnostykę, a w razie odpowiednich przesłanek czy wyników badań zastosować właściwe leczenie. Ponadto, w przypadku ANN powinno nastąpić wyraźne zmniejszenie nasilenia objawów pod wpływem zastosowanego leczenia, którego często się nie obserwuje w przypadku leczenia „na ślepo”. Dodatkowo u dzieci, które zaczynają chodzić do przedszkola, obserwuje się nawracające i przedłużające się okresy nieżytu nosa wynikające z praktycznie stałej ekspozycji na zakażenia w środowisku rówieśników. W trakcie roku mamy okresy lepsze i gorsze, czy nawet całkowitego ustępowania objawów wynikające z naturalnego przebiegu choroby, nawracającego infekcyjnego nieżytu nosa lub zmiany jakości powietrza. Trzeba uważać, aby tej okresowej poprawy nie przypisać efektowi leku.
W leczeniu ANN najskuteczniejsze są GKS donosowe, natomiast drugi lek (przeciwhistaminowy) dokłada się w ANN o przebiegu umiarkowanym lub ciężkim. Podając oba leki jednocześnie, lekarz od razu traktuje chorobę u dziecka jako co najmniej umiarkowany ANN i to jeszcze przed ustaleniem rozpoznania.
Podsumowując, najpierw właściwa diagnostyka, a potem odpowiednie leczenie.
Piśmiennictwo:
1. Greiwe J.C., Bernstein J.A.: Combination therapy in allergic rhinitis: what works and what does not work. Am. J. Rhinol. Allergy, 2016; 30: 391–3962. Dykewicz M., Wallace D.V., Amrol D.J. i wsp.: Rhinitis 2020: a practice parameter update. J. Allergy Clin. Immunol., 2020; 146: 721–767