Jakie zmiany w obrębie czaszki u noworodka/niemowlęcia są wskazaniem do pilnej konsultacji neurochirurgicznej?

Wskazaniem do konsultacji neurochirurgicznej są różne zmiany w obrębie czaszki, które może wykryć lekarz POZ podczas rutynowego badania dziecka.

• Oglądając skalp noworodka, trzeba zwrócić uwagę na uwypuklenia powłok w linii pośrodkowej od nasady nosa do okolicy potylicznej. Miejsca te mogą być pokryte skórą, naczyniakiem lub cienkim naskórkiem, a także może się z nich sączyć płyn. Objawy takie mogą świadczyć o istnieniu poronnej formy przepukliny oponowo-mózgowej, wiążącej się z ryzykiem płynotoku i zakażenia układu nerwowego.

• Zlokalizowane w linii pośrodkowej, często owłosione wpępnienia skóry mogą być przetokami nerwowo-skórnymi, które wiążą się z ryzykiem podobnych powikłań.

• Sprężysty guzek położony w miejscu ciemienia lub nad łukiem brwiowym jest zwykle torbielą naskórkową.

• Naczyniaki skóry głowy w okolicy ciemieniowej w pobliżu linii pośrodkowej mogą się łączyć naczyniem żylnym z zatoką strzałkową.

• Guzki położone bocznie są zwykle ziarniniakami eozynochłonnymi.

• Deformacje czaszki mogą mieć różne postacie. Miejscowe uwypuklenia w różnych obszarach mogą być spowodowane zbiornikami PMR, guzami wewnątrzczaszkowymi nad półkulami mózgu lub na jego podstawie.

Deformacje ułożeniowe i ścieśnienie czaszki opisano w odpowiedzi na pyt., pyt. i pyt.

Pogrubienie szwu czołowego, bez istotnej deformacji czaszki, nie stanowi problemu klinicznego.

Oczywiście pilnego skierowania na oddział neurochirurgiczny wymaga dziecko z objawami nadciśnienia wewnątrzczaszkowego (p. pyt. i pyt.). (luty 2014 nowe)

Piśmiennictwo

1. Glass R., Fernbach S., Norton K.: The infant skull: a vault of information. RadioGraphics, 2004; 24: 507–522
2. Ranjana M., Anslow F.: Imaging of the calvarium. Semin. Ultrasound CT MRI, 2009; 30: 465–491