Czy możliwe jest przeniesienie krętka Borrelia burgdorferi w czasie ciąży z matki na płód oraz w okresie karmienia piersią z matki na dziecko?

Borelioza z Lyme, zwana też krętkowicą kleszczową (Lyme disease, Lyme borreliosis) jest wieloukładową chorobą odzwierzęcą wywoływaną przez krętki z rodzaju Borrelia spp. (Borrelia burgdorferi sensu lato), która przenosi się na człowieka za pośrednictwem ukąszenia kleszczy z rodzaju Ixodes. Ze względu na rozsiany charakter i występowanie krętków we krwi (np. w postaci rozsianej wczesnej) oraz bliskie pokrewieństwo z innymi krętkami, które przenoszą się drogą matczyno-płodową (durem powrotnym, leptospirozą, a przede wszystkim kiłą, która wywołuje jasno zdefiniowane zakażenie wrodzone) obawy o transmisję drogą wertykalną są zrozumiałe i uzasadnione. Mniejszy niepokój budzi karmienie piersią, gdyż borelioza nie przenosi się drogą pokarmową.

Borelioza jest najczęstszą przenoszoną przez kleszcze chorobą, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Polsce, jednak zakażenia ciężarnych są rzadkie. Opisano jedynie pojedyncze przypadki ciąż wskazujące na zakażenie drogą wertykalną, które zakończyły się niepomyślnie (poronieniem, urodzeniem martwego noworodka lub zgonem noworodka), co przypisywano zakażeniu Borrelia spp. Wieloletnie obserwacje dużych grup ciężarnych nie pozwoliły na zdefiniowanie objawów zespołu boreliozy wrodzonej, którego istnienia jak dotąd nie potwierdzono. Duże badania epidemiologiczno-serologiczne nie potwierdziły zwiększonego ryzyka u kobiet, które w ciąży przebyły boreliozę z Lyme, o ile były leczone antybiotykiem.

Podsumowując, transmisja boreliozy w czasie ciąży jest bardzo rzadkim zjawiskiem – opisano tylko pojedyncze takie przypadki i jak dotąd nie zdefiniowano zespołu boreliozy wrodzonej. Ciężarne, które zachorują na boreliozę, powinny niezwłocznie otrzymać antybiotyk ß-laktamowy. Karmienie piersią w czasie leczenia boreliozy antybiotykiem ß-laktamowym jest bezpieczne – nie dochodzi do zakażeń w trakcie karmienia, a antybiotyk jest wydalany w mleku w niewielkiej ilości (p. Jak leczyć boreliozę u kobiety w ciąży lub karmiącej piersią?).

Piśmiennictwo

1. Lakos A., Solymosi N.: Maternal Lyme borreliosis and pregnancy outcome. Int. J. Infect. Dis., 2010; 14: e494–e498
2. Strobino B.A., Williams C.L., Abid S. i wsp.: Lyme disease and pregnancy outcome: a prospective study of two thousand prenatal patients. Am. J. Obstet. Gynecol., 1993; 169: 367–374
3. Shapiro E.D.: Lyme Disease. N. Engl. J. Med., 2014; 370: 1724–1731
4. Schlesinger P.A., Duray P.H., Burke B.A. i wsp.: Maternal-fetal Transmission of the Lyme Disease Spirochete, Borrelia Burgdorferi. Ann. Intern. Med., 1985; 103: 67–69
5. Weber K., Bratzke H.J., Neubert U. i wsp.: Borrelia burgdorferi in a newborn despite oral penicillin for Lyme borreliosis during pregnancy. Pediatr. Infect. Dis. J., 1988; 7: 286–289
6. MacDonald A.B., Benach J.L., Burgdorfer W.: Stillbirth following maternal Lyme disease. NY State J. Med., 1987; 87 (11): 615–616
7. Markowitz L.E., Steere A.C., Benach J.L. i wsp.: Lyme disease during pregnancy. JAMA, 1986; 255 (24): 3394–3396
8. Mikkelsen A.L., Palle C.: Lyme disease during pregnancy. Acta Obstet. Gynecol. Scand., 1987; 66 (5): 477–478
9. Williams C.L., Strobino B., Weinstein A. i wsp.: Maternal Lyme disease and congenital malformations: a cord blood serosurvey in endemic and control areas. Paediatr. Perinat. Epidemiol., 1995; 9: 320–330
10. Carlomagno G., Luksa V., Candussi G. i wsp.: Lyme Borrelia positive serology associated with spontaneous abortion in an endemic Italian area. Acta Eur. Fertil., 1988; 19 (5): 279–281
11. Maraspin V., Cimperman J., Lotric-Furlan S. i wsp.: Erythema migrans in pregnancy. Wien Klin. Wochenschr., 1999; 111 (22–23): 933–940
12. Walsh C.A., Mayer E.W., Baxi L.V.: Lyme disease in pregnancy: case report and review of the literature. Obstet. Gynecol. Surv., 2007; 62 (1): 41–50
13. Williams C.L., Strobino B.A.: Lyme disease and pregnancy – A review of the literature. Contemporary Ob. Gyn, 1990; 35: 48