Czy zachorowanie na półpasiec w ciąży jest równie niebezpieczne jak zachorowanie na ospę wietrzną? Czy stosuje się wówczas leczenie? Jakie jest postępowanie z noworodkiem?

01-01-2014
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Wystąpienie półpaśca w ciąży jest mało prawdopodobne (choć nie niemożliwe), ponieważ na półpasiec zwykle chorują osoby po 50. roku życia. Zdecydowanie bardziej prawdopodobne jest zachorowanie w ciąży na ospę wietrzną. Odporność w zakażeniach VZV jest przede wszystkim typu komórkowego, natomiast swoiste przeciwciała mogą ograniczać rozsiew zakażenia. Wystąpienie półpaśca u kobiety w ciąży świadczy o reaktywacji zakażenia VZV na skutek zmniejszenia odporności komórkowej przy obecnych swoistych przeciwciałach. W takiej sytuacji raczej nie dochodzi do wiremii i zakażenie matczyno-płodowe jest bardzo mało prawdopodobne. W 1995 roku w Stanach Zjednoczonych zarejestrowano 100 przypadków ospy wietrznej wrodzonej. W 95% przypadkach matka chorowała w ciąży na ospę wietrzną, natomiast w pozostałych 5% przypuszcza się, że przyczyną ospy wrodzonej mógł być półpasiec, jednak jak dotąd nie opisano potwierdzonego przypadku ospy wietrznej wrodzonej po półpaścu. Ryzyko zakażenia wrodzonego w przypadku zachorowania matki na ospę wietrzną w pierwszych 2 trymestrach ciąży wynosi 1–2%, natomiast ryzyko w przypadku zachorowania na półpasiec można oszacować na <0,05–0,1%, czyli jest znikome.

Brakuje wiarygodnych badań z grupą kontrolną oceniających skuteczność i bezpieczeństwo stosowania acyklowiru w ciąży, jednak badania obserwacyjne wskazują na bezpieczeństwo leczenia. Jeśli spodziewane korzyści z leczenia przeważają potencjalne ryzyko działań niepożądanych, kobiecie ciężarnej podaje się acyklowir p.o. w dawce 800 mg 5 razy/24 h przez 7–10 dni. Leczenie należy rozpocząć jak najszybciej, zwłaszcza w przypadku niekorzystnego umiejscowienia półpaśca (oczny, uszny), rozsianego charakteru zmian, silnego bólu oraz u osób z niedoborem odporności.

Ze względu na bardzo małe ryzyko zakażenia noworodek powinien otrzymać acyklowir, dopiero gdy wystąpią u niego objawy zakażenia VZV. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

  1. Kang S.H., Chua-Gocheco A., Bozzo P., Einarson A.: Safety of antiviral medication for the treatment of herpes during pregnancy. Can. Fam. Physician, 2011; 57: 427–428 
  2. Gershon A.A.: Varicella-Zoster Virus Infections. Pediatr. Rev., 2008; 29 (1): 5–11
  3. Dworkin R.H., Johnson R.W., Breuer J. i wsp.: Recommendations for the management of herpes zoster. Clin. Infect. Dis., 2007; 44 (supl. 1): 1 

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej