Które leki są skuteczniejsze w zapobieganiu „remodelingowi” drzewa oskrzelowego u chorych na astmę: glikokortykosteroidy wziewne czy leki przeciwleukotrienowe?

Termin „remodeling” określa pogrubienie ściany oskrzeli obserwowane u chorych na astmę (wskutek m.in. pogrubienia błony podstawnej, neoangiogenezy, przerostu mięśni gładkich i gruczołów błony podśluzowej). Oceniając skuteczność leków (podawanych w dostatecznej dawce i przez dostatecznie długi czas) w zapobieganiu „remodelingowi”, należy się oprzeć na wynikach badań, w których oceniano wycinki błony śluzowej oskrzeli. Prawdopodobnie szansą na mniej inwazyjną ocenę „remodelingu” mogą się okazać dynamicznie rozwijające się metody obrazowania (TK, USG wewnątrzoskrzelowa). Wysuwanie wniosków na podstawie pośrednich wskaźników (np. wyników spirometrii, nadreaktywności oskrzeli), podobnie jak parametrów ocenianych in vitro lub prac przeprowadzonych wyłącznie na modelu zwierzęcym, jest niepewne.

Dotychczasowe badania sugerują, że wGKS wpływają na wiele procesów prowadzących do „remodelingu” i prawdopodobnie mogą modyfikować jego przebieg. Obserwacje w tym zakresie są jednak rozbieżne i wskazują, że pewne znaczenie ma czas stosowania interwencji oraz dawki leków. Z drugiej strony, duża liczba mediatorów i komórek zaangażowanych w proces zapalny podaje w wątpliwość skuteczność hamowania „remodelingu” za pomocą leków wpływających na pojedyncze komórki czy mediatory. W badaniu opublikowanym w 2006 roku wykazano, że tylko wGKS zwalniały tempo zmniejszania wartości FEV1 u chorych na astmę. Niewątpliwie potrzeba dalszych badań (m.in. nad patofizjologią „remodelingu” i nieinwazyjnymi technikami diagnostycznymi), aby odpowiedzieć na pytanie o możliwość zapobiegania „remodelingowi”.

Trwają badania nad nowymi lekami, które, blokując kluczowe dla rozwoju remodelingu cytokiny lub hamując proliferację mięśni gładkich oskrzeli, stwarzają szansę na skuteczniejszą ingerencję w proces „remodelingu”. (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Bara I., Ozier A., Tunon de Lara J.-M. i wsp.: Pathophysiology of bronchial smooth muscle remodeling in asthma. Eur. Respir. J., 2010; 36: 1174–1184
2. Walter E.H., Reid D.W., Johns D.P., Ward C.: Nonpharmacological and pharmacological interventions to prevent or reduce airway remodelling. Eur. Respir. J., 2007; 30: 574–588
3. Lange P., Scharling H., Ulrik C.S., Vestbo J.: Inhaled corticosteroids and decline of lung function in community residents with asthma. Thorax, 2006; 61 (2): 100–104