Jak długo można stosować miejscowo glikokortykosteroidy na zgięcia łokciowe i podkolanowe? Jak długie powinny być przerwy w leczeniu?

Miejscowe GKS są jedną z najważniejszych grup leków stosowanych w leczeniu bardzo wielu chorób skóry. Ich efekt leczniczy, ale także działania niepożądane, zależą od siły działania leku (budowy chemicznej), stężenia, podłoża, częstości aplikacji, czasu trwania leczenia, wieku chorego, okolicy ciała poddanej leczeniu i rodzaju zmian chorobowych.

Skóra w okolicach zgięć łokciowych i podkolanowych jest bardzo wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych, szczególnie u chorych na AZS, co sprzyja łatwiejszemu przenikaniu leków stosowanych zewnętrznie. W tych okolicach GKS należy stosować możliwie jak najkrócej, ale jednocześnie na tyle długo, by były skuteczne, tzn. do czasu ustąpienia zmian zapalnych.

Zwykle wystarczy aplikować lek 1–2 razy na dobę albo stosować leczenie naprzemienne – raz na dobę GKS, a na następny dzień odpowiednie podłoże (p. pyt.). Inny sposób leczenia polega na terapii przerywanej, w której GKS można stosować przez tydzień (1–2 razy/24 h), a przez kolejny tydzień – podłoże. W razie potrzeby cykl leczenia można powtórzyć. Postępowanie takie zmniejsza ryzyko tachyfilaksji oraz wystąpienia zarówno miejscowych, jak i ogólnoustrojowych działań niepożądanych. W przypadku braku poprawy lub zaostrzenia się zmian chorobowych skóry należy rozważyć możliwość wystąpienia alergii na GKS; można również zastosować inny GKS o tej samej sile działania (zmniejsza ryzyko tachyfilaksji). (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Berard F., Marly J.-P.: Przenikanie alergenów przez skórę. Dermatologica, 2004; 21: 28–37
2. Braun-Falco O., Plewig G., Wolff H.H., Burgdorf W.C.: Dermatologia. Tom II. Lublin, Wydawnictwo Czelej, 2004: 1641–1644
3. Silny W., Czarnecka-Operacz M.: Działania niepożądane miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych stosowanych w dermatologii. Post. Dermatol. Alergol., 2003; 20: 20–36