Pytanie nadesłane do Redakcji
Jaki jest prawidłowy wzorzec oddawania moczu u niemowląt płci męskiej? Czy ściekanie moczu po prąciu i brak silnego, nieprzerywanego strumienia moczu jest wskazaniem do diagnostyki?
Odpowiedź
dr n. med. Katarzyna Zachwieja
Klinika Nefrologii Dziecięcej i Nadciśnienia Tętniczego Collegium Medicum Uniwersytetu Medycznego w Krakowie
U zdrowego niemowlęcia płci męskiej mikcja powinna się odbywać silnym strumieniem, bez widocznych trudności, ale pod wyraźnym ciśnieniem, które jednak nie powinno pogarszać jego samopoczucia (np. nie doprowadzać go do płaczu). Mikcja może być przerywana (wg niektórych danych dotyczy to 30% dzieci <1. rż.) i nie zawsze prowadzi do całkowitego opróżnienia pęcherza. Opisane wzorce mikcji, będące efektem dyskoordynacji zwieraczowo-wypieraczowej, są zjawiskiem fizjologicznym i ulegają normalizacji wraz z wiekiem dziecka. Wyciek moczu z cewki, zwłaszcza jeżeli nasila się podczas ucisku jamy brzusznej lub występuje stale, jest zjawiskiem nieprawidłowym. Ponieważ obserwacje rodziców mogą być nieobiektywne, a podczas badania przedmiotowego lub ultrasonograficznego (USG) nie zawsze udaje się zaobserwować mikcję, podejrzenie nieprawidłowości należy wysnuwać ostrożnie.
Należy dokładnie zbadać narządy płciowe, okolicę krocza oraz krzyżowo-lędźwiową, ocenić odprowadzalność napletka oraz zebrać wywiad na temat jego wyglądu podczas mikcji (czy np. nie ulega balonowatemu rozdęciu).
Konieczne jest USG jamy brzusznej z oceną pęcherza (jego pojemności oraz grubości ściany), nerek, moczowodów oraz odbytnicy. Wskazane jest także wykonanie badania ogólnego moczu (ew. posiewu moczu) oraz ocena stężenia kreatyniny, mocznika i jonów we krwi.
W przypadku wątpliwości diagnostycznych, nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym lub badaniach pomocniczych albo utrzymywania się wycieku moczu z cewki dziecko należy koniecznie skierować na konsultację do nefrologa lub urologa dziecięcego, który oceni ewentualne zaburzenia i zaplanuje dalszą diagnostykę. Opisane objawy mogą wskazywać na wadę układu moczowego, zaburzenie czynnościowe lub inne nieprawidłowości miednicy, jamy brzusznej lub układu nerwowego.
Piśmiennictwo:
1. Sillén U., Hjälmas K.: Bladder function in preterm and full-term infants–free voidings during four-hour voiding observation. Scand. J. Urol. Nephrol., 2004; 215 (supl.): 63–682. Jansson U., Hanson M., Hanson E. i wsp.: Voiding pattern in healthy children 0 to 3 years old: a longitudinal study. J. Urol., 2000; 164 (6): 2050–2054
3. Van der Cruyssen K., De Wachter S. i wsp.: The voiding pattern in healthy pre- and term infants and toddlers: a literature review. Eur. J. Pediatr. 2015; 174 (9): 1129–1142
4. Skobejko-Włodarska L.: Co wiemy o czynności pęcherza u noworodków i niemowląt? Urologia Polska, 2007; 60: 1. www.urologiapolska.pl/artykul.php?3045 (dostęp: 06.03.2023)
