Rozpoznanie alergii na pokarmy u niemowlęcia karmionego wyłącznie piersią, a więc na pokarmy spożywane przez matkę, jest bardzo trudne, zwłaszcza w przypadku alergii IgE-niezależnej. Wiele objawów w pierwszych tygodniach życia dziecka wynika przede wszystkim z niedojrzałości przewodu pokarmowego, która jest przyczyną częstszego występowania różnych zaburzeń czynnościowych (np. kolka niemowlęca, regurgitacje i ulewanie pokarmu, nieregularny rytm wypróżnień) lub przejściowej nietolerancji laktozy (zwłaszcza w przypadku karmienia na żądanie). Zgodnie z Kryteriami rzymskimi IV podstawą postępowania w takich przypadkach jest spokojne i wyczerpujące wytłumaczenie istoty dolegliwości rodzicom lub opiekunom dziecka, bez podejmowania dodatkowych interwencji diagnostycznych i terapeutycznych. Niestety objawy mogą być na tyle uciążliwe dla rodziców/opiekunów lub lekarza opiekującego się dzieckiem, że decydują się oni na wprowadzenie diety eliminacyjnej u matki w celu klinicznej oceny funkcjonowania dziecka.
Zgodnie z większością wytycznych (American Academy of Pediatrics, European Academy of Allergy and Clinical Immunology, Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dziecka) diagnostycznej diety eliminacyjnej u matki karmiącej piersią nie należy stosować dłużej niż przez 1–4 tygodnie. Eliminacja dotyczy najczęściej białka mleka krowiego (i/lub jaj, i/lub pszenicy). Brak poprawy klinicznej u dziecka po wykluczeniu potencjalnie szkodliwego pokarmu wyklucza praktycznie alergię i powinien skutkować jego ponownym wprowadzeniem do diety matki. Jednak ustalenie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy spożytym przez matkę pokarmem a objawami klinicznymi u dziecka może utrudniać różna kinetyka alergenów pokarmowych spożywanych przez kobietę karmiącą piersią (p. Czy u każdej kobiety karmiącej piersią w mleku pojawiają się antygeny spożywanych przez nią pokarmów? – przyp. red.).
Niektórzy eksperci kwestionują wytyczne dotyczące postępowania w alergii u niemowląt karmionych wyłącznie piersią, twierdząc, że dają one zbyt łatwe przyzwolenie na przypisywanie dolegliwościom czynnościowym tła alergicznego i narażają matki na zwiększone ryzyko zaburzeń laktacji, a sumarycznie na zbyt wczesne przerwanie karmienia naturalnego.
W przypadku ustąpienia objawów klinicznych u dziecka w celu potwierdzenia rozpoznania alergii na pokarmy przeprowadza się u matki doustną próbę prowokacji. Nawrót dolegliwości u niemowlęcia potwierdza alergię i jest wskazaniem do kontynuacji diety eliminacyjnej u matki w okresie karmienia piersią, jak również unikania przez dziecko alergizującego pokarmu, także w okresie wprowadzania pokarmów uzupełniających, do czasu nabycia tolerancji.
Piśmiennictwo
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej