W obowiązujących wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczących postępowania u chorych z kardiomiopatią przerostową zmieniono zasady stratyfikacji ryzyka nagłej śmierci sercowej.
Oszacowanie ryzyka oparte na 5 klasycznych czynnikach (obecność jednego z nich była wskazaniem do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora w ramach prewencji pierwotnej nagłej śmierci sercowej) rozszerzono do 8, a w przypadku niektórych czynników uwzględniono ocenę ilościową:
1) wiek – młodsi chorzy są bardziej zagrożeni
2) maksymalna grubość mięśnia sercowego – największe ryzyko nagłego zgonu występuje przy maksymalnej grubości lewej komory ≥30 mm (wg niektórych danych ≥35 mm)
3) omdlenie – nieneurokardiogenne bez innego wyjaśnienia wiąże się ze zwiększonym ryzykiem; epizody w ciągu ostatnich 6 miesięcy mogą być związane ze zwiększonym ryzykiem
4) nieutrwalony częstoskurcz komorowy (nsVT) – niezależny czynnik ryzyka; nie ma dowodów na to, że wielkość ryzyka zależy od częstości występowania epizodów nsVT, ich czasu trwania i częstotliwości
5) dodatni wywiad rodzinny – wystąpienie nagłej śmierci sercowej
a) u ≥1 krewnego pierwszego stopnia w wieku <40 lat z rozpoznaną kardiomiopatią przerostową lub bez takiego rozpoznania, lub
b) u krewnego pierwszego stopnia w jakimkolwiek wieku z ustalonym rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej
6) zawężanie drogi odpływu lewej komory (wielkość gradientu w tej drodze) – nie ma informacji dotyczącej modyfikującego efektu terapii (farmakologicznej oraz innego typu) na rokowanie
7) wielkość lewego przedsionka (echokardiograficzny pomiar w jednej płaszczyźnie, nie uwzględniano bardziej precyzyjnego wyliczenia pola powierzchni lub objętości)
8) nieprawidłowa reakcja ciśnienia tętniczego na wysiłek fizyczny – potwierdzone znaczenie rokownicze u chorych do 40. roku życia.
Opracowano specjalny kalkulator ryzyka SCD (HCM Risk-SCD) oparty na skomplikowanym wzorze probabilistycznym, za pomocą którego wylicza się ryzyko nagłej śmierci sercowej w ciągu 5 lat (dostępny na stronie internetowej http://www.doc2do.com/hcm/webHCM.html). Kalkulatora nie należy używać u osób w wieku <16 lat, u wyczynowych sportowców i u osób z chorobami metabolicznymi i naciekowymi (np. z chorobą Fabry’ego).
Chorych kwalifikuje się do 3 grup – obciążonych ryzykiem:
1) małym <4%
2) pośrednim 4–6%
3) dużym >6%.
Od tego ryzyka zależą wskazania do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora w ramach profilaktyki pierwotnej nagłej śmierci sercowej:
1) jeżeli jest ono duże, to należy rozważyć wszczepienie
2) przy pośrednim ryzyku można je rozważyć.
Należy pamiętać, że ostateczna decyzja o zabiegu powinna uwzględniać wiek chorego, jego ogólny stan oraz wpływ wszczepienia urządzenia na jakość życia chorego.
Więcej informacji na temat opieki nad chorymi znajdziesz w zaktualizowanym rozdziale Kardiomiopatia przerostowa.
