Pytanie nadesłane do redakcji
Piszę z prośbą o pomoc w zrozumieniu przyczyn mojego nocnego kaszlu. Kaszel pojawia się tylko w nocy. W ciągu dnia nie mam żadnych objawów, ale nocą dokucza mi intensywny kaszel, który uniemożliwia mi sen. Nie jestem pewien, czy jest to kaszel suchy czy mokry. Kaszel pojawia się przed snem, ale nie budzi mnie w nocy. Chciałbym wiedzieć, w jakich chorobach występuje kaszel nocny. Nie palę papierosów. Dlaczego kaszel pojawia się tylko nocą i jakie mogą być jego przyczyny? Czy może to być coś poważnego?
Odpowiedź
Szanowny Panie,
kaszel w nocy, może być objawem wielu różnych chorób i stanów. Kaszel jest powszechnym zjawiskiem, które towarzyszy przede wszystkim chorobom układu oddechowego, ale nie tylko. Kaszel w nocy nie jest specyficzny dla konkretnej choroby, co oznacza, że znalezienie przyczyny takiego kaszlu wymaga przeprowadzenia diagnostyki.
Nie pisze Pan, od jakiego czasu towarzyszy Panu kaszel. Określenie czasu trwania kaszlu jest bardzo pomocne w ustaleniu rozpoznania. Jeśli kaszel trwa krócej niż 3 tygodnie, to mówimy o kaszlu ostrym. Najczęstszym powodem takiego kaszlu jest wirusowe zakażenie dróg oddechowych. Czy kaszlowi towarzyszą inne objawy? Ból gardła, osłabienie, złe samopoczucie, gorączka, katar? Przy infekcjach dróg oddechowych może się zdarzyć, że kaszel występuje (lub się nasila) tylko wieczorem, po położeniu się do łóżka. Inną przyczyną może być reakcja alergiczna, np. na pościel (z pierza?) lub coś innego znajdującego się w sypialni. Wówczas kaszel jest zwykle duszący, męczący, z drapaniem w gardle. Czy w sypialni unosi się drażniący zapach (np. z kominka lub świecy zapachowej)?
Jeśli kaszel trwa 3–8 tygodni, to czy przed jego pojawieniem się nie wystąpiło u Pana zakażenie dróg oddechowych? Kaszel w nocy, przed zaśnięciem, to może być kaszel poinfekcyjny, który nierzadko występuje. Zwykle po kilku tygodniach mija sam, bez leczenia, choć może przeciągać się nawet do kilku miesięcy.
Kaszel trwający ponad 8 tygodni jest uznawany za kaszel przewlekły. Najczęstszą przyczyną takiego kaszlu jest spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, które może mieć różne przyczyny (np. przewlekły nieżyt nosa, zapalenie zatok przynosowych). Kaszel taki może pojawiać się lub nasilać po położeniu wieczorem do łóżka.
Kaszel przewlekły może być też związany z chorobą refluksową przełyku. Najczęściej towarzyszy mu zgaga i inne objawy dyspeptyczne (np. odbijanie, dyskomfort w nadbrzuszu), choć może nie być żadnych objawów ze strony przewodu pokarmowego. Czasem towarzyszy chrypka. Kaszel związany z refluksem może się pojawiać lub nasilać po położeniu, zwłaszcza na płasko lub na niewielkiej poduszce. Ulgę może przynieść podniesienie wezgłowia łóżka.
Zobacz: Kaszel w pozycji leżącej, czy to objaw kaszlu refluksowego?
Nie pisze Pan, ile ma lat i czy choruje na choroby przewlekłe, a kaszel może być z nimi związany. Przyczynami przewlekłego kaszlu przed snem mogą być bowiem choroby przewlekłe, takie jak:
- astma – kaszel może występować w nocy, bywa napadowy, mogą towarzyszyć mu świsty i duszność
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – kaszel zwykle towarzyszy przez cały dzień, rzadko tylko w nocy, rano z odkrztuszaniem, pojawia się duszność, początkowo podczas wysiłku fizycznego, a potem także w spoczynku
- krztusiec, czyli choroba zakaźna, podczas której może występować męczący, napadowy kaszel, zwłaszcza w nocy
- niewydolność serca – wówczas kaszel może się pojawiać w nocy
- choroby nowotworowe – kaszel bardzo rzadko stanowi jedyny objaw.
Nie pisze Pan też, czy przyjmuje na stałe leki. Przewlekły kaszel bywa związany z przyjmowaniem leków, zwłaszcza stosowanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego tzw. inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI).
Jak widać, potencjalnych przyczyn kaszlu, o którym Pan pisze, jest bardzo wiele. Najwłaściwszym postępowaniem więc będzie zwrócenie się do lekarza rodzinnego, który zbierze wywiad, zbada Pana i zaproponuje odpowiednią diagnostykę.
