Orzech ziemny – arachidowy (Arachis hypogaea) – należy do grupy roślin strączkowych, podobnie jak soja, fasolka czy groszek. Nie jest to więc orzech. Mimo że orzeszki ziemne należą do tej samej grupy systematycznej, ponad 90% osób na nie uczulonych toleruje inne rośliny i warzywa strączkowe.
Białka zawarte w orzeszkach ziemnych znacząco różnią się od tych występujących w orzechach (laskowych, włoskich, brazylijskich, pistacjach, nerkowcach czy migdałach). Jednak – pomimo braku mocnych dowodów naukowych na istnienie reakcji krzyżowych między orzeszkami ziemnymi a innymi orzechami1,2 – zwykle zalecam pacjentom uczulonym na orzeszki ziemne wyeliminowanie z diety także orzechów, istnieje bowiem prawdopodobieństwo wystąpienia klinicznie ciężkiej reakcji anafilaktycznej nawet w przypadku pierwszorazowej ekspozycji na inny orzech.
Zalecając unikanie w diecie orzechów pochodzących z drzew pacjentom uczulonym na orzeszki ziemne, należy wziąć pod uwagę nie tylko możliwość reakcji krzyżowych, ale także inne czynniki. Są to:
1) wiek dziecka
2) wyniki badań dodatkowych (punktowe testy skórne, alergenowoswoiste IgE)
3) dane, według których współwystępowanie alergii na orzeszki ziemne i inne orzechy – w zależności od badanej populacji – waha się między 30 a 50%3,4
4) zanieczyszczenie produktów spożywczych zawierających jeden rodzaj orzechów innymi orzechami (ta sama linia produkcyjna)
5) pomyłki rodziców, wynikające czasem z braku znajomości rodzajów orzechów, a często też z roztargnienia.
W konsekwencji, z uwagi na bezpieczeństwo dziecka i ryzyko epidemiologiczne, zaleca się eliminację z diety wszystkich rodzajów orzechów, przynajmniej do czasu, aż dziecko „podrośnie”, jeśli problem dotyczył np. 2–3-latka, i upłynie kilka lat od pierwszego epizodu reakcji anafilaktycznej.
Przy okazji pierwszej wizyty zalecam oznaczenie alergenowoswoistych IgE dla orzeszków ziemnych, co pozwala rokować, czy dziecko ma szansę „wyrosnąć” z tej alergii. Jeśli dziecko jest starsze i rodzice bardzo chcą dodać do diety orzechy, zwykle proponuję wprowadzenie na początek migdałów, po uprzednim przedstawieniu korzyści i ryzyka wynikających z takiego postępowania. (2015)
Piśmiennictwo
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej