Czy dzieci uczulone na orzeszki ziemne muszą unikać orzechów? Jak często dzieci uczulone na orzeszki ziemne są również uczulone na orzechy?

dr n . med. Urszula Jedynak-Wąsowicz
Oddział Pulmonologii, Alergologii i Dermatologii Kliniki Chorób Dzieci Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie

Orzech ziemny – arachidowy (Arachis hypogaea) – należy do grupy roślin strączkowych, podobnie jak soja, fasolka czy groszek. Nie jest to więc orzech. Mimo że orzeszki ziemne należą do tej samej grupy systematycznej, ponad 90% osób na nie uczulonych toleruje inne rośliny i warzywa strączkowe.

Białka zawarte w orzeszkach ziemnych znacząco różnią się od tych występujących w orzechach (laskowych, włoskich, brazylijskich, pistacjach, nerkowcach czy migdałach). Jednak – pomimo braku mocnych dowodów naukowych na istnienie reakcji krzyżowych między orzeszkami ziemnymi a innymi orzechami1,2 – zwykle zalecam pacjentom uczulonym na orzeszki ziemne wyeliminowanie z diety także orzechów, istnieje bowiem prawdopodobieństwo wystąpienia klinicznie ciężkiej reakcji anafilaktycznej nawet w przypadku pierwszorazowej ekspozycji na inny orzech.

Zalecając unikanie w diecie orzechów pochodzących z drzew pacjentom uczulonym na orzeszki ziemne, należy wziąć pod uwagę nie tylko możliwość reakcji krzyżowych, ale także inne czynniki. Są to:

1) wiek dziecka

2) wyniki badań dodatkowych (punktowe testy skórne, alergenowoswoiste IgE)

3) dane, według których współwystępowanie alergii na orzeszki ziemne i inne orzechy – w zależności od badanej populacji – waha się między 30 a 50%3,4

4) zanieczyszczenie produktów spożywczych zawierających jeden rodzaj orzechów innymi orzechami (ta sama linia produkcyjna)

5) pomyłki rodziców, wynikające czasem z braku znajomości rodzajów orzechów, a często też z roztargnienia.

W konsekwencji, z uwagi na bezpieczeństwo dziecka i ryzyko epidemiologiczne, zaleca się eliminację z diety wszystkich rodzajów orzechów, przynajmniej do czasu, aż dziecko „podrośnie”, jeśli problem dotyczył np. 2–3-latka, i upłynie kilka lat od pierwszego epizodu reakcji anafilaktycznej.

Przy okazji pierwszej wizyty zalecam oznaczenie alergenowoswoistych IgE dla orzeszków ziemnych, co pozwala rokować, czy dziecko ma szansę „wyrosnąć” z tej alergii. Jeśli dziecko jest starsze i rodzice bardzo chcą dodać do diety orzechy, zwykle proponuję wprowadzenie na początek migdałów, po uprzednim przedstawieniu korzyści i ryzyka wynikających z takiego postępowania. (2015)

Piśmiennictwo

  1. de Leon M.P., Drew A.C., Glaspole I.N. i wsp.: IgE cross-reactivity between the major peanut allergen Ara h 2 and tree nut allergens. Mol. Immunol., 2007; 44 (4): 463–471
  2. Glaspole I.N., de Leon M.P., Prickett S.R. i wsp.: Clinical allergy to hazelnut and peanut: identification of T cell cross-reactive allergens. Arch. Allergy Immunol., 2011; 155 (4): 345–354
  3. Maloney J.M., Rudengren M., Ahlstedt S. i wsp.: The use of serum-specific IgE measurements for the diagnosis of peanut, tree nut, and seed allergy. J. Allergy Clin. Immunol., 2008; 122 (1): 145–151
  4. Sicherer S.H., Burks A.W., Sampson H.A.: Clinical features of acute allergic reactions to peanut and tree nuts in children. Pediatrics, 1998; 2: 364

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej