Z powodu ulewania i objawów kolki u niemowlęcia karmionego piersią z diety matki wykluczono białka mleka krowiego. Zaobserwowano poprawę. Czy w celu potwierdzenia alergii należy ponownie włączyć mleko do diety matki?

dr n. med. Urszula Jedynak-Wąsowicz
Oddział Pulmonologii, Alergologii i Dermatologii Kliniki Chorób Dzieci Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie

Pytanie nadesłane do Redakcji

Z powodu ulewania i objawów kolki u niemowlęcia karmionego piersią z diety matki wykluczono białka mleka krowiego. Zaobserwowano poprawę. Czy w celu potwierdzenia rozpoznania alergii należy ponownie włączyć mleko do diety matki (objawy niekiedy ustępują samoistnie)? Jeżeli tak, to po jakim czasie? Czy takie postępowanie jest uzasadnione?

Odpowiedź

Ulewania (regurgitacje) i kolka niemowlęca to objawy nieswoiste o wieloczynnikowej etiologii i trudnej do ustalenia przyczynie. Na ogół są traktowane jako objawy przemijającej niedojrzałości przewodu pokarmowego, które ustępują samoistnie, nie pozostawiając negatywnych następstw. Ulewania, które nie wpływają na rozwój dziecka, zazwyczaj nie wymagają diagnostyki i leczenia. Kolka niemowlęca zdecydowanie pogarsza jakość życia całej rodziny, dlatego lekarze podejmują różne próby złagodzenia jej objawów, często nieskuteczne.

W niektórych przypadkach regurgitacje i kolka niemowlęca są nieswoistymi objawami IgE-niezależnej alergii na białka mleka krowiego (BMK) (swoisty objaw stanowi np. alergiczne zapalenie odbytnicy). Jeżeli lekarz decyduje się na interwencję, w pierwszej kolejności należy podjąć próbę eliminacji potencjalnego alergenu z diety matki, czyli najczęściej BMK. Złoty standard diagnostyczny stanowi dieta eliminacyjna, po której do diety matki ponownie włącza się produkty mleczne. Dietę bezmleczną dla matki wprowadza się na okres od 2 do 4 tygodni; należy przy tym pamiętać o suplementacji wapnia (1000 mg/dobę) oraz witaminy D3 (400 IU/dobę). Jeśli w tym czasie nie obserwuje się poprawy, objawy u niemowlęcia prawdopodobnie nie były spowodowane alergią na BMK. Należy wówczas rozważyć udział innych alergenów pokarmowych, np. jajka kurzego, lub w razie dużego podejrzenia alergii skierować dziecko do alergologa lub gastroenterologa.

W przypadku uzyskania poprawy do diety matki ponownie wprowadza się BMK w warunkach domowych, najlepiej – zgodnie z założeniami próby diagnostycznej – na okres od 2 do 4 tygodni. Nawrót objawów sugeruje IgE-niezależną alergię na BMK. W tej sytuacji trzeba utrzymać u matki dietę bez BMK do 9.–12. miesiąca życia dziecka, przynajmniej przez 6 miesięcy. Zalecam ponadto konsultację u dietetyka w celu ustalenia odpowiednio zbilansowanej diety dla matki oraz dziecka. Po upływie wspomnianego czasu należy rozpocząć wprowadzanie do diety dziecka BMK. Jeśli kiedykolwiek u dziecka wystąpiły objawy natychmiastowej reakcji alergicznej na BMK, doustną próbę prowokacji przeprowadza się w warunkach szpitalnych. (2016)

Piśmiennictwo

  1. Turner T.L., Palamoutain S. Infantile colic: Management and outcome. UpToDate 2015, cyt. 17.12.2015
  2. Lightdale J.R., Gremse D.A., Section on Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. Gastroesophageal reflux: management guidance for the pediatrician. Pediatrics, 2013; 131: e1684
  3. Venter K., Brown T., Shah N., Walsh J., Fox A.T.: Diagnosis and management of non-IgE-mediated cow’s milk allergy in infancy – a UK primary care practical guide. Clin. Transl. Allergy, 2013; 3: 23
  4. Luyt D., Ball H., Makwana N. i wsp.: BSACI guideline for the diagnosis and management of cow’s milk allergy. Clinical & Experimental Allergy, 2014; 44: 642–672
  5. Koletzko S., Niggemann B., Arato A. i wsp.: Diagnostic Approach and Management of Cow’s-Milk Protein Allergy in Infants and Children: ESPGHAN GI Committee Practical Guidelines. JPGN, 2012; 55: 221–229

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej