Czy stosowanie doraźnie leku przeciwhistaminowego po spożyciu potencjalnie alergizującego pokarmu (np. jabłka), lecz bez reakcji anafilaktycznej, jest skuteczne i bezpieczne?

30-05-2018
dr n. med. Piotr Sawiec
Zastępca redaktora naczelnego „Medycyny Praktycznej – Pediatrii”

Pytanie nadesłane do Redakcji

Czy stosowanie doraźnie leku przeciwhistaminowego po spożyciu potencjalnie alergizującego pokarmu (np. jabłka), lecz bez reakcji anafilaktycznej, jest skuteczne, zalecane i uzasadnione badaniami (po spożyciu, a przed możliwym wystąpieniem objawów), czy zapobiega reakcjom alergicznym? Po spożyciu jabłka pojawia się wysypka, bardziej lub mniej nasilona, rumieniowo-grudkowa, na klatce piersiowej, policzkach. Nie występuje świąd.

Odpowiedź

Leki przeciwhistaminowe łagodzą niektóre postaci reakcji alergicznej. Dotyczy to przede wszystkim objawów ze strony nosa i spojówek, jak również reakcji alergicznych ze strony jamy ustnej (świąd i obrzęk błony śluzowej jamy ustnej, języka i gardła). W przypadku reakcji skórnych obserwuje się korzystną odpowiedź w leczeniu pokrzywki.

Pokrzywka jest natychmiastową reakcją alergiczną (zwykle występuje do 2 godzin od ekspozycji na alergen). Bąble w ostrej pokrzywce utrzymują się do kilku godzin (powinny zniknąć do 24 godzin). Z opisu trudno wywnioskować, czy reakcja u pacjenta ma charakter pokrzywki (nie ma świądu). Jeżeli jest to reakcja opóźniona (np. dopiero po kilku lub kilkunastu godzinach), to raczej nie jest to pokrzywka i można się spodziewać braku skuteczności leków przeciwhistaminowych.

Nie ma również informacji czy jest to reakcja występująca konsekwentnie zawsze po spożyciu jabłka. Jeżeli reakcja typu pokrzywki występuje zawsze (co przemawia za rzeczywistym uczuleniem), generalnie zaleca się nie spożywać pokarmu wywołującego reakcję alergiczną. Stosowanie leku przeciwhistaminowego w takiej sytuacji może rzeczywiście zmniejszać nasilenie objawów, co może skłaniać pacjenta do spożywania jeszcze większej ilości alergenu, która z kolei może zagrażać wystąpieniem poważniejszej reakcji alergicznej. Pierwotna reakcja alergiczna na jabłko jest rzadka. Zwykle jest ona wtórna do alergii na pyłki roślin (brzoza) i ma charakter reakcji krzyżowej. W tej sytuacji pacjent może na ogół spożywać jabłko poddane obróbce termicznej (np. pieczone).

Piśmiennictwo

  1. Nowak-Węgrzyn A. Management and prognosis of oral allergy syndrome (pollen-food allergy syndrome). www.uptodate.com (dostęp 9.02.2018)
  2. Asero R. New-onset urticaria. www.uptodate.com (dostęp 9.02.2018)

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej