W jakiej dawce podaje się adrenalinę w leczeniu reakcji anafilaktycznej? Czy należy ją rozcieńczać?

W reakcji anafilaktycznej adrenalinę podaje się domięśniowo (i.m.) bez rozcieńczania. Lek występuje w dwóch postaciach:

1) w ampułce zawierającej roztwór w stężeniu 1:1000 (1 mg adrenaliny rozpuszczony jest w 1 ml), z której należy odmierzyć do strzykawki właściwą dawkę, czyli

a) dzieci – 0,01 mg/kg mc. (co odpowiada 0,01 ml roztworu/kg mc.), dawka maksymalna wynosi 0,3 mg (wg EAACI dawka maks. wynosi 0,5 mg)

b) dorośli – 0,3–0,5 mg

2) w postaci ampułkostrzykawki (autowstrzykiwacza) o ściśle określonej nominalnej dawce adrenaliny do jednorazowego podania i.m. Aktualnie w Polsce dostępne są:  autowstrzykiwacz zawierający 0,15 mg adrenaliny oraz autowstrzykiwacz i ampułkostrzykawka zawierające 0,3 mg adrenaliny. Niedostępna jest natomiast dawka 0,5 mg adrenaliny w strzykawce automatycznej. Jedyną dostępną w Polsce postacią autowstrzykiwacza jest Epipen (w innych krajach europejskich w sprzedaży sa także: Fastjekt, Altellus i Jext). W polskich aptekach pacjenci nie kupią także adrenaliny w takich ampułkostrzykawkach, jak Anapen (choć preparat jest zarejestrowany w Polsce) oraz Emerade.

Korzystając z konfekcjonowanych preparatów adrenaliny w określonych dawkach, wybór dawki należy uzależnić od wieku lub masy ciała pacjenta. Zgodnie z wytycznymi EAACI w leczeniu reakcji anafilaktycznej stosuje się następujące dawki adrenaliny:

a) u dorosłych i dzieci ≥25 kg mc. – 0,3 mg

b) u dzieci od 7,5 do <25 kg – 0,15 mg.

Dawkę 0,15 mg adrenaliny u dzieci <15 kg mc. uważa się za bezpieczną. Korzyść z jej podania w leczeniu reakcji anafilaktycznej przeważa nad potencjalnymi działaniami niepożądanymi, które są przejściowe i łagodne. W leczeniu anafilaksji stosuje się mniejsze dawki adrenaliny niż w resuscytacji krążeniowo-oddechowej. (wrzesień 2015 aktualizacja) 

Piśmiennictwo

1. Kemp S.F., Lockey R.F., Simons F.E.R.: Epinephrine: the drug of choice for anaphylaxis. A statement of the World Allergy Organization. Allergy, 2008; 63: 1061–1070
2. Lieberman P., Nicklas R.A., Oppenheimer J. i wsp.: The diagnosis and management of anaphylaxis practice parameter: 2010 update. J. Allergy Clin. Immunol., 2010; 126: 477–480
3. Tse Y., Rylance G.: Emergency management of anaphylaxis in children and young people: new guidance from Resuscitation Council (UK). Arch. Dis. Child. Educ. Pract. Ed., 2009; 94: 97–101
4. Sicherer S.H., Simons F.E.R.: Self-injectable epinephrine for first-aid management of anaphylaxis. Pediatrics, 2007; 119: 638–646
5. Rutkowski K., Dua S., Nasser S. Anaphylaxis: current state of knowledge for the modern physician. Postgrad. Med. J., 2012; 88: 458–464
6. Dhami S., Panesar S.S., Roberts G. i wsp., EAACI Food Allergy and Anaphylaxis Guidelines Group: Management of anaphylaxis: a systematic review. Allergy, 2014; 69: 168–175
7. Muraro A., Roberts G., Worm M. i wsp.: Anaphylaxis: guidelines from the European Academy of Allergy and Clinical Immunology. Allergy, 2014; 69: 1026–1045
8. Halbrich M., Mack D.P., Carr S. i wsp.: CSACI position statement: epinephrine auto-injectors and children <15 kg. Allergy Asthma Clin. Immunol., 2015; 11: 20