Jakie leki zlecić choremu, u którego po podaniu adrenaliny w przebiegu reakcji anafilaktycznej nie ustępuje bardzo uporczywy, kurczowy ból brzucha?

Jeśli po podaniu adrenaliny nie ustępuje kurczowy ból brzucha, którego charakter wskazuje na ścisły związek z reakcją anafilaktyczną, należy rozważyć podanie kolejnej dawki adrenaliny. Brak poprawy wymaga rozszerzenia diagnostyki różnicowej (ostry brzuch) i skierowania chorego do szpitala. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić obrzęk bradykininowy przebiegający bez świądu, rumienia i pokrzywki. U dzieci jest on z reguły następstwem wrodzonego  niedoboru inhibitora C1 (małe stężenie i/lub mała aktywność) – typ I i II HAE). U tych chorych ostry obrzęk ściany jelita bywa przyczyną nagłego bólu, przypominając objawy „ostrego brzucha”. Leczeniem z wyboru w takich przypadkach są:

• osoczowy koncentrat inhibitora C1 (preparat Berinert [Berhinger, Niemcy]) podawany w dawce 20 U/kg mc. (jedyny preparat zarejestrowany i zalecany u dzieci) oraz obserwacja w warunkach szpitalnych (drugi koncentrat C1-INH pochodzenia osoczowego Cinryze nie został dotychczas zarejestrowany u dzieci pomimo wstępnych badań wskazujących na jego bezpieczeństwo)

• rekombinowany inhibitor C1 (konestat alfa [Ruconest]) – od 2010 roku zarejestrowany w krajach UE dla dorosłych

• antagonista receptora B2 dla bradykininy (ikatybant [Firazyr]) – zarejestrowany w UE od 2008 roku

• inhibitor kalikreiny (ekalantyd [Kalbitor] – zarejestrowany w USA od 2012 roku.

Jeżeli wyżej wymienione preparaty są niedostępne, lekiem z wyboru pozostaje świeżo mrożone osocze. (wrzesień 2015 aktualizacja) 

Piśmiennictwo

1. Bowen T., Cicardi M., Farkas H. i wsp.: 2010 international consensus algorithm for the diagnosis, therapy and management of hereditary angioedema. Allergy Asthma Clin. Immunol., 2010; 6: 24–51
2. Obtułowicz K.: Alergiczny obrzęk naczynioruchowy: patomechanizm, rozpoznawanie i leczenie. Alergologia Immunologia, 2007; 4 (3–4): 70–73
3. Tilles S.A., Borish L., Cohen J.P.: Management of hereditary angioedema in 2012: scientific and pharmacoeconomic perspectives. Ann. Allergy. Asthma Immunol., 2013; 110: 70–74
4. Craig T., Pürsün E.A., Bork K. i wsp.: WAO guideline for the management of hereditary angioedema. World Allergy. Organ. J., 2012; 5: 182–199
5. Wahn V., Aberer W., Eberl W. i wsp.: Hereditary angioedema (HAE) in children and adolescents – a consensus on therapeutic strategies. Eur. J. Pediatr., 2012; 171: 1339–1348
6. Powell R.J., Leech S.C., Till S. i wsp.: BSACI guideline for the management of chronic urticaria and angioedema. Clin. Exp. Allergy, 2015; 45: 547–565
7. MacGinnitie A.J.: Pediatric hereditary angioedema. Pediatr. Allergy Immunol., 2014; 25: 420–427