Jaka jest definicja reakcji anafilaktycznej?

Anafilaksja to ciężka, zagrażająca życiu reakcja alergiczna lub z nadwrażliwości, której najgroźniejszą postacią jest wstrząs anafilaktyczny. Objawy, zwykle ze strony co najmniej dwóch narządów, pojawiają się w ciągu kilku minut lub godzin (najczęściej 5–30 min) od ekspozycji na czynnik wyzwalający (alergen [np. pokarm, lek, jad owadów błonkoskrzydłych], czynnik infekcyjny [np. Mycoplasma pneumoniae, wirus Epsteina i Barr – EBV] lub fizyczny [np. zimno]). Definicja ta odnosi się do pacjentów w każdym wieku, niezależne od czynnika wyzwalającego oraz patomechanizmu (alergiczny – IgE-zależny, niealergiczny – bezpośrednia aktywacja komórki tucznej).

Kryteria rozpoznania anafilaksji:

• alergen lub czynnik nieznany – zajęcie skóry i błon śluzowych (uogólniona pokrzywka, rumień, świąd skóry, obrzęk naczynioruchowy warg, języka) oraz ≥1 z poniższych:
  – objawy ze strony układu oddechowego (kaszel, świst krtaniowy, skurcz oskrzeli, duszność)
  – spadek ciśnienia skurczowego <90 mm Hg (niemowlęta i dzieci do 10. rż. <70 mm Hg + 2 razy wiek [lata]) lub omdlenie.

• alergen/czynnik prawdopodobny (muszą być spełnione ≥2 z poniższych kryteriów):
  – zajęcie skóry i błon śluzowych (jak powyżej)
  – objawy ze strony układu oddechowego (jak powyżej)
  – spadek ciśnienia skurczowego <90 mm Hg (niemowlęta i dzieci do 10. rż. <70 mm Hg + 2 razy wiek [lata]) lub objawy towarzyszące (omdlenie, zasłabnięcie)
  – objawy ze strony przewodu pokarmowego (ból brzucha, wymioty)

• alergen lub czynnik znany pacjentowi – spadek ciśnienia skurczowego <90 mm Hg (niemowlęta i dzieci do 10. rż. <70 mm Hg + 2 razy wiek [lata]) lub spadek ciśnienia skurczowego >30% od wyjściowego ciśnienia tętniczego pacjenta.

Piśmiennictwo

1. Simons F.E.R., Ebisawa M., Sanchez-Borges M. i wsp.: 2015 update of the evidence base: World Allergy Organization anaphylaxis guidelines. World Allergy Organ. J., 2015; 8 (1): 32
2. Muraro A., Roberts G., Worm M. i wsp.: Anaphylaxis: guidelines from the European Academy of Allergy and Clinical Immunology. Allergy, 2014; 69 (8): 1026–1045
3. Simons F.E., Sampson H.A.: Anaphylaxis: Unique aspects of clinical diagnosis and management in infants (birth to age 2 years). J. Allergy Clin. Immunol., 2015; 135 (5): 1125–1131