Czy w przypadku podejrzenia reakcji anafilaktycznej należy zlecić jakieś badania laboratoryjne w celu potwierdzenia rozpoznania?

Odpowiedź

dr n. med. Łukasz Błażowski
Oddział Pediatrii i Alergologii Szpitala Specjalistycznego w Jaśle
Klinika Alergologii i Pneumonologii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Rabce-Zdroju
Katedra Fizjologii i Patofizjologii Kolegium Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego

Jeżeli jest to możliwe, krew do badań laboratoryjnych warto zabezpieczyć w każdym przypadku anafilaksji, chociaż w trakcie akcji ratunkowej często się o tym nie myśli. Teoretycznym dowodem na wystąpienie anafilaksji jest zwiększone stężenie tryptazy w surowicy związane z nagłą degranulacją komórek tucznych. Zwiększone stężenie tryptazy obserwuje się między 30. a 90. min po wystąpieniu pierwszych objawów anafilaksji, po czym bardzo szybko się zmniejsza, dlatego pobranie krwi w celu wykonania tego oznaczenia jest uzasadnione tylko w tym przedziale czasu. Jeżeli laboratorium nie wykonuje tego oznaczenia, należy pobrać krew na skrzep, a surowicę po odwirowaniu zamrozić do czasu przesłania jej do innego laboratorium.

Prawidłowe stężenie tryptazy nie wyklucza jednak reakcji anafilaktycznej, zwłaszcza w przypadku anafilaksji na pokarmy u dzieci. Według wielu publikacji swoistość tego badania jest mała, a zwiększenie stężenia tryptazy obserwowano w zaledwie 19% przypadków. Często dodatkowo oznacza się stężenie podstawowe tryptazy w surowicy ≥2 tygodnie po wystąpieniu anafilaksji. Jeżeli wynik uzyskany w próbce pobranej podczas epizodu anafilaksji jest większy o 20% + 2 ng/ml od stężenia podstawowego, to jest to potwierdzenie rozpoznania reakcji anafilaktycznej.