ZBILANSOWANA PODAŻ PŁYNÓW I SODU
Racjonalna płynoterapia:
- preferowana podaż płynów drogą doustną
- normowolemia w okresie przedoperacyjnym
- podaż ≤2500 ml płynów
- ograniczenie podaży sodu w okresie okołooperacyjnym do 70 mmol.
Jednym z kluczowych elementów protokołu ERAS jest zbilansowana płynoterapia w okresie okołooperacyjnym. Pożądaną drogą podaży płynów jest droga doustna i powinna być stosowana także w okresie okołooperacyjnym. W razie konieczności szybkiego uzupełnienia objętości naczyniowej płyny podaje się drogą dożylną.
W okresie przedoperacyjnym dąży się do zapewnienia normowolemii. Dzięki rezygnacji z mechanicznego przygotowania jelita przed operacją unika się niepotrzebnego odwodnienia pacjentów. Dodatkowo podaż botowęglowodanowego płynu (na 2–3 h przed zabiegiem), a także zachęcanie pacjentów do spożywania klarownych płynów (do 2 h przed zabiegiem) wpływa korzystnie na nawodnienie i gospodarkę elektrolitową pacjenta.
W trakcie trwania operacji zaleca się bieżące uzupełnianie strat wody i elektrolitów. Do tego celu wykorzystuje się zarówno krystalo- jak i koloidy. W płynoterapii podtrzymującej stosuje się głównie krystaloidy. Płyny koloidowe są natomiast stosowane w razie zwiększonej śródoperacyjnej utraty krwi – mają one za zadanie uzupełnić jej straty w łożysku naczyniowym (płynoterapia wyrównująca).
Już kilka godzin po zabiegu pacjent powinien rozpocząć doustne uzupełnianie płynów. Zaleca się, aby w dobie zabiegu pacjent wypił do 800 ml wody. Kontynuacja dożylnej płynoterapii w okresie pooperacyjnym wskazana jest jedynie w grupie osób, które nie tolerują podaży doustnej.
Przeciążenie płynowe w okresie okołooperacyjnym prowadzi do wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach i uszkadza glikokaliks śródbłonka, który jest strukturą warunkującą prawidłową przepuszczalność naczyń. Nadmierna podaż krystaloidów prowadzi więc poprzez nasiloną przepuszczalność naczyń do obrzęku tkanek, co zwiększa odsetek powikłań.
Przeciążenie płynowe skutkuje:
- przedłużoną niedrożnością porażenną jelit
- utrudnionym gojeniem się zespolenia (zwiększenie ryzyka rozejścia się).
Dodatkowo przeciążenie płynowe zwiększa ryzyko rozwoju powikłań ze strony układu zarówno oddechowego jak i sercowo-naczyniowego.
W okresie okołooperacyjnym nie powinno się przekraczać podaży 2500 ml płynów i 70 mmol jonów sodu.
Czytaj dalej: Laparoskopia i cięcia poprzeczne