Nowe europejskie wytyczne prewencji chorób sercowo-naczyniowych w praktyce klinicznej – z perspektywy amerykańskiej

03.03.2008

Stanley S. Wang MD JD MPH
UNC Center for Cardiovascular Science and Medicine, University of North Carolina-Chapel Hill, North Carolina, Stany Zjednoczone
Sidney C. Smith Jr MD
UNC Center for Cardiovascular Science and Medicine, University of North Carolina-Chapel Hill, North Carolina, Stany Zjednoczone

Artykuł specjalnie napisany dla Polskiego Archiwum Medycyny Wewnętrznej oraz Medycyny Praktycznej.
Komentarz do wytycznej: Europejskie wytyczne zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym w praktyce klinicznej

Ostatnio uaktualnione wytyczne European Society of Cardiology (ESC) dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych w praktyce klinicznej[1,2] (przedstawione w artykule: Europejskie wytyczne zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym w praktyce klinicznej. Aktualizacja 2007 – przyp. red.) oraz zmniejszania ryzyka sercowo-naczyniowego u kobiet w okresie okołomenopauzalnym (p. Zmniejszanie ryzyka sercowo-naczyniowego u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Uzgodnione stanowisko europejskich kardiologów i ginekologów (2007) – przyp. red.) są imponującą próbą wykorzystania w praktyce klinicznej rosnącej liczby danych o interwencjach profilaktycznych i strategiach leczniczych na wszystkich szczeblach służby zdrowia. Tak jak w poprzedniej wersji[3] aktualne wytyczne stanowią interdyscyplinarny zbiór zaleceń skoncentrowanych na prewencji pierwotnej, co jest ważne i właściwe w obliczu obecnej epidemii otyłości i jej związku z kardiometabolicznymi czynnikami ryzyka.

Wybrane treści dla pacjenta

Zapalenie gruczołu łzowego Zapalenie gruczołu łzowego jest bardzo rzadką chorobą. Zazwyczaj dotyczy dzieci i młodych dorosłych, pojawia się w przebiegu chorób rozrostowych układu limfoidalnego (np. białaczki) lub sarkoidozy. Może też towarzyszyć takim chorobom wirusowym jak świnka, mononukleoza, grypa oraz półpasiec.
Zapalenie kanalika łzowego Zapalenie kanalika łzowego jest to stan, w którym dochodzi do zamknięcia dolnego lub górnego światła kanalika łzowego w obrębie powieki. Powoduje to zablokowanie przepływu łez do woreczka łzowego. Najczęściej przyczyną jest stan zapalny wywołany przez promienice lub grzyby, rzadziej przez bakterie i wirusy.
Zapalenie naczyń siatkówki Podstawowym objawem zapalenia naczyń siatkówki jest stopniowe pogorszenie widzenia.
Stwardnienie zanikowe boczne Jednym z charakterystycznych objawów choroby są tak zwane fascykulacje, czyli zrywania mięśni - drgania, falowanie mięśni lub uczucie chodzenia robaków pod skórą.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 to najczęściej występujący na świecie typ cukrzycy. Wyróżnia się dwie przyczyny cukrzycy typu 2: jedna to upośledzenie wydzielania insuliny, na które wpływ mają różne czynniki genetyczne, druga to oporność na działanie insuliny (insulinooporność), której przyczyną mogą być zarówno czynniki genetyczne, jak i otyłość.
Dieta niskowęglowodanowa w wybranych jednostkach chorobowych Diety niskowęglowodanowe bywają postrzegane jako remedium na liczne dolegliwości zdrowotne, w tym walkę z nadmiarem kilogramów zdeponowanych w postaci zapasowej tkanki tłuszczowej. W takich modelach żywieniowych udział energii z węglowodanów ulega ograniczeniu na korzyść zarówno tłuszczów, jak i białka, a proporcje makroskładników diety są na ogół indywidualne i zależne od licznych czynników.
Ciśnienie prawidłowe wysokie Ciśnienie prawidłowe wysokie to wartości ciśnienia tętniczego, które mieszczą się w zakresie: RR skurczowe 130–139 mm Hg i/lub RR rozkurczowe 85–89 mm Hg. Ciśnienie prawidłowe wysokie nie jest chorobą, ale u osób, które mają ciśnienie prawidłowe wysokie może dojść do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Osoby z ciśnieniem prawidłowym wysokim powinny regularnie mierzyć ciśnienie.
Dobry cholesterol i zły cholesterol Cholesterol jest niezbędnym do funkcjonowania organizmu związkiem chemicznym – między innymi buduje błony komórkowe, jest prekursorem niektórych hormonów, przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Zbyt duże stężenie niektórych frakcji cholesterolu („zły cholesterol”) może jednak przyczyniać się do wystąpienia miażdżycy i jej powikłań. Badaniem, które ocenia stężenie cholesterolu całkowitego i jego frakcji jest lipidogram.
Zmiany w układzie ruchu związane z cukrzycą Zaburzenia w układzie ruchu w przebiegu cukrzycy zależą od typu cukrzycy, czasu trwania choroby, średniego stężenia glukozy we krwi oraz rodzaju stosowanego leczenia. Ponadto stanowią wypadkową innych procesów patologicznych, często występujących z cukrzycą, takich jak zaburzenia gospodarki lipidowej, wapniowo-fosforanowej, otyłość i nadciśnienie tętnicze.
Dieta w leczeniu otyłości i towarzyszącej jej insulinooporności U chorych z nadwagą i otyłością nadmiar tkanki tłuszczowej trzewnej stanowi przyczynę rozwoju insulinooporności. Konsekwencją otyłości i insulinooporności może być rozwój zaburzeń gospodarki węglowodanowej (stan przedcukrzycowy i cukrzyca typu 2). Są one powikłaniami metabolicznymi otyłości, a ryzyko ich rozwoju zwiększa się wraz ze wzrostem wskaźnika BMI. Z kolei prawidłowo zbilansowana dieta stanowi podstawę leczenia otyłości oraz prewencji i leczenia jej powikłań metabolicznych.