Pytanie nadesłane do Redakcji:
Jako praktykująca farmaceutka spotykam się z pytaniami o możliwość stosowania beta-karotenu przy skłonności do powstawania przebarwień. Pacjentów interesuje głównie odpowiedź na pytanie, czy lek bądź suplement nie spowoduje nasilenia objawów. Czytałam różne opinie na ten temat i będę wdzięczna za rozwianie moich wątpliwości.
Odpowiedziała
lek. Karina Polak
Redaktor merytoryczny serwisu Medycyna Praktyczna – Dermatologia
Głównym źródłem karotenoidów jest dieta, jednak mogą być one również dostarczane do organizmu w formie suplementów lub aplikowane miejscowo. Związki te (w szczególności ß-karoten, likopen czy luteina) mają działanie fotoprotekcyjne – zarówno przez bezpośrednie absorbowanie promieniowania UV, jak i działanie antyoksydacyjne. Wykazano, że dieta bogata w karotenoidy działa ochronnie na skórę (zmniejsza wrażliwość na powstawanie rumienia pod wpływem promieniowania UV), a także ma działanie przeciwstarzeniowe (poprawa elastyczności, nawilżenia skóry, redukcja zmarszczek, zmniejszenie ilości powstających plam soczewicowatych).1 Przeprowadzone na grupie 31 dorosłych osób z ostudą o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu badanie wykazało, że miejscowa aplikacja 2% preparatu ß-karotenu dwa razy dziennie przez 8 tygodni spowodowała całkowite ustąpienie zmian u jednego z badanych z lekkimi przebarwieniami oraz poprawę u większości pozostałych. W zależności od analizowanych grup, u 77% badanych odnotowano redukcję przebarwień ze stopnia ciężkiego do umiarkowanego, a u 83% – z umiarkowanego do lekkiego. Wykazano także, że miejscowe stosowanie ß-karotenu w połączeniu z innymi składnikami pochodzenia roślinnego wpływa na zmniejszenie hipermelanozy okołooczodołowej.2 Obawy pacjentów, dotyczące ewentualnego powstawania przebarwień pod wpływem ß-karotenu, mogły mieć związek ze skojarzeniem jego stosowania z występowaniem karotenemii – występowania żółto-pomarańczowego zabarwienia skóry na skutek dużego stężenia karotenu we krwi.3 Nie wykazano jednak, by karotenemia mogła nasilać lub wywoływać powstawanie przebarwień.
Piśmiennictwo:
- Balić A, Mokos M. Do We Utilize Our Knowledge of the Skin Protective Effects of Carotenoids Enough? Antioxidants (Basel). 2019 Jul 31;8(8):259.
- Sawant O, Khan T. Management of periorbital hyperpigmentation: An overview of nature-based agents and alternative approaches. Dermatol Ther. 2020 Jul;33(4):e13717.
- Al Nasser Y, Jamal Z, Albugeaey M. Carotenemia. 2021 Aug 11. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan.