Opracowała lek. Magdalena Pisarska
Skróty: ASA – klasyfikacja American Society of Anaesthesiology oceniająca ryzyko operacyjne; ERAS – protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia; LOS – czas pobytu w szpitalu
Metody: jednoośrodkowe badanie kohortowe; dane zbierane prospektywnie, rejestrowane w bazie ERAS; follow-up dla wyników krótkoterminowych po 30 dniach od zabiegu oraz dla wyników długoterminowych po 5 latach od operacji
Populacja: 911 pacjentów operowanych z powodu raka jelita grubego w latach 2002–2007; pacjenci operowani klasycznie (96,9%) i laparoskopowo (3,1%)
Interwencja: opieka okołooperacyjna oparta na protokole ERAS (6–21 elementów)
Grupa 1: restrykcyjna płynoterapia okołooperacyjna – w dobie zabiegu (≤3000 ml)
Grupa 2: standardowa płynoterapia okołooperacyjna (>3000 ml)
Wyniki:
W grupie 1. w porównaniu z grupą 2. stwierdzono:
- większy odsetek kobiet (64,8% vs. 47,8%, p <0,005)
- większy odsetek pacjentów u których wykonano resekcję okrężnicy (83,4% vs. 49,7%, p <0,005)
- krótszy czas trwania hospitalizacji (5,6 ±3,4 dnia vs. 9,0 ±7,9 dnia, p <0,001)
- mniejszy odsetek powikłań pooperacyjnych (20% vs. 42,4%, p <0,001)
- mniejszy odsetek objawów pooperacyjnych (42% vs. 60,4%, p <0,001)
- zmniejszenie odsetka 5-letniego ryzyka zgonu zależnego od raka (11% vs. 20,5%, p = 0,008)
- zmniejszenie odsetka 5-letniego ryzyka zgonu bez względu na przyczynę (21,4% vs. 32,8%, p = 0,006).
Nie stwierdzono pomiędzy grupami statystycznie istotnych różnic pod względem:
- wieku, wskaźnika masy ciała, stopnia w skali ASA, przedoperacyjnego rozpoznania przerzutów odległych
- odsetka resekcji R0 (96,6% vs. 98,4%, p = 0,299)
- cechy T (p = 0,369) i cechy N (p = 0,29)
- wznowy miejscowej w ciągu 5 lat od zabiegu (4,8% vs. 4,8%, p = 0,981).
W regresji Coxa 5-letnie ryzyko zgonu zależne od raka zostało zredukowane o 55% (HR 0,45, 95% CI 0,25–0,81) w grupie pacjentów, których płynoterapia okołooperacyjna była ≤3000 ml, w porównaniu z pacjentami którzy otrzymali >3000 ml płynów.
Wnioski
Restrykcyjna płynoterapia okołooperacyjna w dniu zabiegu może być związana z lepszymi wynikami krótkoterminowymi takimi jak mniejszy odsetek powikłań pooperacyjnych, przyspieszona rekonwalescencja i krótszy czas pobytu w szpitalu. Ponadto wykazano, że może się również przyczynić do poprawy odsetków 5-letnich przeżyć.
