Minuta medycznej prasówki – 05.04.2019

05.04.2019

Nasi redaktorzy polecają lekturę najciekawszych artykułów, które ukazały się ostatnio w prasie medycznej.

Stosowanie żelaza w dużych dawkach u pacjentów hemodializowanych

Macdougall I.C., White C., Anker S.D. i wsp.; PIVOTAL Investigators and Committees: Intravenous Iron in Patients Undergoing Maintenance Hemodialysis. N. Engl. J. Med., 2019 Jan 31; 380 (5): 447–458. doi: 10.1056/NEJMoa1810742. Epub 2018 Oct 26. Erratum in: N. Engl. J. Med., 2019 Jan 14; PubMed PMID: 30365356

Stosowanie większych dawek żelaza było korzystniejsze niż podawanie mniejszych dawek. Uzupełnienie żelaza to element standardowego postępowania u pacjentów z niedokrwistością poddawanych hemodializom; zapobiega przetaczaniu krwi i zmniejsza koszty stosowania leków pobudzających erytropoezę (ESA).

W badaniu porównano dwie strategie uzupełniania żelaza. Pacjentów przydzielono do dwóch grup. W jednej grupie wszyscy pacjenci otrzymywali dożylnie kompleks wodorotlenku żelaza i sacharozy raz na miesiąc w dawce 400 mg do czasu uzyskania stężenia ferrytyny >700 µg/l lub wysycenia transferyny żelazem ≥40%. W grupie kontrolnej pacjenci otrzymywali dożylnie kompleks wodorotlenku żelaza i sacharozy raz na miesiąc w dawce niezbędnej do utrzymania stężenia ferrytyny na poziomie >200 µg/l oraz wysycenia transferyny żelazem >20%. Mediana dawki miesięcznej kompleksu wodorotlenku żelaza i sacharozy wynosiła 264 mg w grupie otrzymującej żelazo w dużej dawce vs 145 mg w grupie otrzymującej żelazo w małej dawce. Mediana okresu obserwacji wynosiła 2,1 roku.

Mediana miesięcznej dawki ESA była o około 8000 IU mniejsza w grupie otrzymującej żelazo w dużej dawce. Złożony główny punkt końcowy, obejmujący: zgon, zawał serca niezakończony zgonem, udar mózgu niezakończony zgonem lub niewydolność serca wymagającą hospitalizacji występował z mniejszą częstością w grupie otrzymującej żelazo w dużej dawce (29,3% vs 32,3%; HR: 0,85, na granicy istotności statystycznej 95% CI: 0,73–1,00; p = 0,04). Podobnie odsetek zawałów serca zakończonych zgonem lub niezakończonych zgonem był w tej grupie mniejszy (7,1% vs 9,7%, HR: 0,69, 95% CI: 0,52–0,93). Zgon niezależnie od przyczyny wystąpił u 22,5% vs 25,7% pacjentów (HR: 0,84, na granicy istotności statystycznej [95% CI: 0,71–1,00]). Nie wskazano istotnych danych świadczących o niekorzystnym wpływie tego postępowania na inne parametry.

Zespół cieśni nadgarstka. Porównanie rezultatów wstrzyknięcia glikokortykosteroidów i stosowania szyny w nocy

Chesterton L.S., Blagojevic-Bucknall M., Burton C. i wsp.: The clinical and cost-effectiveness of corticosteroid injection versus night splints for carpal tunnel syndrome (INSTINCTS trial): an open-label, parallel group, randomised controlled trial. Lancet, 2018 Oct 20; 392 (10156): 1423–1433. doi: 10.1016/S0140-6736(18)31572-1. PubMed PMID: 30343858; PubMed Central PMCID: PMC6196880

U pacjentów z zespołem cieśni nadgarstka o nasileniu od łagodnego do umiarkowanego pojedyncze wstrzyknięcie metyloprednizolonu w dawce 20 mg było skuteczniejsze od stosowania na noc szyny przez 6 tygodni.

Badaniem objęto 234 pacjentów, których przydzielono losowo do dwóch grup; jedna otrzymywała wstrzyknięcia glikokortykosteroidów, a w drugiej stosowano szynę na noc. U pacjentów, którzy otrzymywali wstrzyknięcia glikokortykosteroidów, częściej następowała wczesna (w ciągu 6 tygodni) poprawa objawowa i funkcjonalna (o około 0,3 punktu w 5-stopniowej skali), jak również zmniejszenie natężenia bólu (o około 0,9 punktu w 10-stopniowej skali). Łącznie 46% pacjentów zgłosiło dyskomfort po otrzymaniu wstrzyknięcia, z czego u 34% dyskomfort ten utrzymywał się >3 dni.

Na podstawie tych wyników autorzy sugerują, żeby postępowanie obejmujące wstrzyknięcia glikokortykosteroidów było leczeniem z wyboru u pacjentów z zespołem cieśni nadgarstka o nasileniu od łagodnego do umiarkowanego.

Remisja wrzodziejącego zapalenia jelita grubego po przeszczepieniu mikrobioty jelitowej

Costello S.P., Hughes P.A., Waters O. i wsp.: Effect of Fecal Microbiota Transplantation on 8-Week Remission in Patients With Ulcerative Colitis: A Randomized Clinical Trial. JAMA, 2019 Jan 15; 321 (2): 156–164. doi: 10.1001/jama.2018.20046. PubMed PMID: 30644982

Przygotowany w warunkach beztlenowych przeszczep mikrobioty jelitowej (fecal microbiota transplantation – FMT) powodował remisję u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG). W badaniu 73 pacjentom podano przygotowany w warunkach beztlenowych FMT pobrany od dawcy (n=38) lub autologiczny (n=35). Przeszczep podawano podczas kolonoskopii (dzień 1.), a następnie w dwóch wlewkach doodbytniczych w ciągu kolejnych 7 dni.

Remisję bez konieczności stosowania glikokortykosteroidów osiągnięto u 12 z 38 pacjentów (32%), którzy otrzymali FMC od dawcy, w porównaniu z 3 z 25 pacjentów (9%), którzy otrzymali autologiczny FMC (bezwzględna różnica: 23%, 95% CI: 4%–42%).

U 5 z 12 pacjentów (42%), którzy osiągnęli główny punkt końcowy w 8. tygodniu po otrzymaniu FMT od dawcy, remisja utrzymywała się w 12. miesiącu.

Zdaniem autorów są to wyniki wstępne.

Profesor Andrzej Szczeklik

Profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, pisarz eseista i filozof medycyny, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności, animator Akademii Młodych "PAUeczka Akademicka".