Co dokładnie oznacza określenie "dieta wolna od pseudoalergenów"? Kiedy ją zalecać?

„Pseudoalergeny” to substancje, które wywołują reakcje nadwrażliwości/nietolerancji podobne w swoim przebiegu do prawdziwej reakcji alergicznej. Reakcja „pseudoalergiczna” (PAR) wynika z aktywacji mechanizmów zapalnych lub anafilaktycznych niezależnych od alergenowoswoistej odpowiedzi immunologicznej (niezależnej od IgE). PAR najczęściej wiąże się z uwalnianiem histaminy, a także leukotrienów ze skórnych komórek tucznych. Nie można jednak wykluczyć udziału innych mechanizmów, np. aktywacji układu dopełniacza.

Dieta pozbawiona pseudoalergenów jest wolna od konserwantów, sztucznych lub naturalnych barwników stosowanych w przemyśle spożywczym, wzmacniaczy smaku, antybiotyków, antyoksydantów, fenoli (kwas salicylowy) oraz naturalnych pokarmów bogatych w związki aromatyczne (np. histamina, serotonina); patrz tabela.

Obecnie jedyne wskazanie (uwzględniane w wytycznych European Academy of Allergy and Clinical Immunology) do zastosowania diety wolnej od pseudoalergenów stanowi przewlekła spontaniczna pokrzywka (chronic spontaneus urticaria – CSU).

Należy jednak podkreślić, że nie jest to leczenie pierwszego wyboru. Zaleca się stosowanie tej diety co najmniej od 3 tygodni do 6 miesięcy, jeśli inne dostępne metody leczenia nie są skuteczne, a u pacjenta objawy pokrzywki występują codziennie lub prawie codziennie. Dieta pozbawiona pseudoalergenów jest generalnie bezpieczna, promuje zdrowe odżywianie i pozwala zidentyfikować tych pacjentów z CSU, u których pseudoalergeny nasilają objawy. Nie należy jej jednak stosować przewlekle, ponieważ wyklucza również warzywa i owoce. Wytyczne American Academy of Allergy, Asthma and Immunology nie zalecają takiego postępowania.

W piśmiennictwie można się spotkać z zastosowaniem diety wolnej od pseudoalergenów także u chorych z atopowym zapaleniem skóry, autyzmem czy ADHD. Jednak z uwagi na brak badań potwierdzających jej skuteczność nie rekomenduje się takiego postępowania u dzieci z wymienionymi chorobami.

Piśmiennictwo

1. The diagnosis and management of acute and chronic urticaria: 2014 update – Urticaria. https://www.aaaai.org/Aaaai/media/MediaLibrary/PDFDocuments/Practice and Parameters/Urticaria-2014.pdf (accessed March 24, 2016)
2. Magerl M., Pisarevskaja D., Scheufele R. i wsp.: Effects of a pseudoallergen-free diet on chronic spontaneous urticaria: a prospective trial. Allergy, 2010; 65: 78–83
3. Zuberbier T., Aberer W., Asero R., Bindslev-Jensen C. i wsp.: The EAACI/GA2LEN/EDF/WAO Guideline for the definition, classification, diagnosis, and management of urticaria: the 2013 revision and update. Allergy, 2014; 69: 868–887
4. Zuberbier T., Chantraine-Hess S., Hartmann K., Czarnetzki B.M.: Pseudoallergen-free diet in the treatment of chronic urticaria – a prospective study. Acta. Derm. Venereol. (Stockh), 1995; 75: 484–487