Odpowiedź
dr hab. n. med. Leszek Boćkowski
Klinika Neurologii i Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
W przeciwieństwie do dorosłych, u pacjentów w wieku rozwojowym zwraca się większą uwagę na profilaktykę niefarmakologiczną ze względu na ograniczenia w stosowaniu leków w terapii migreny i bólu głowy typu napięciowego (tension-type headache – TTH) w tej grupie wiekowej. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi American Academy of Neurology (AAN; 2019) dotyczącymi leczenia migreny u dzieci przede wszystkim zaleca się:
- informować pacjentów i ich rodziny, że styl życia i czynniki behawioralne wpływają na częstotliwość napadów migrenowych (jakość danych: B)
- edukować pacjentów i ich rodziny w zakresie identyfikacji i zmiany potencjalnie modyfikowalnych czynników wpływających na przebieg migreny (B)
- informować pacjentów i ich rodziny, że w większości badań klinicznych nie potwierdzono wyższości leków nad placebo w profilaktyce migreny u dzieci (B)
- przedyskutować potencjalne korzyści i ryzyko działań niepożądanych profilaktycznego stosowania amitryptyliny, topiramatu lub propranololu (B).
Niektórzy eksperci postulują nawet rezygnację z nieskutecznego leczenia farmakologicznego migreny epizodycznej u dzieci, aby uniknąć jej przeobrażenia w migrenę przewlekłą. Autorzy pojedynczych publikacji sugerują skuteczność urządzeń neuromodulujących, terapii biobehawioralnej i akupunktury. Dane dotyczące skuteczności terapii fizykalnej, diet, melatoniny, magnezu i ryboflawiny w migrenie są bardzo ograniczone i niejednoznaczne.
W profilaktyce TTH istotne znaczenie ma identyfikacja i eliminacja emocjonalnych stresorów. W ramach postępowania niefarmakologicznego zaleca się: EMG-biofeedback, techniki relaksacyjne, terapię poznawczo-behawioralną i akupunkturę. Niestety w Polsce dostęp do tych metod jest ograniczony. Brakuje ośrodków i psychoterapeutów, do których można skierować takich pacjentów.
Piśmiennictwo:
1. Oskouri M., Pringheim T., Billinghurst L. i wsp.: Practice guideline update summary. Pharmacologic treatment for pediatrim migraine prevention. Report of the guideline development, dissemination and implementation subcomitttee of the American Academy of Neurology and the American Headache Society. Neurology, 2019; 93 (11): 500–5092. Eigenbrodt A.K., Ashina H., Khan S. i wsp.: Diagnosis and management of migraine in ten steps. Nat. Rev. Neurol., 2021; 17: 501–514
