Odpowiedź
prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk
Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Coraz więcej badań wskazuje na podobną skuteczność immunoterapii podjęzykowej (SLIT) i podskórnej (SCIT) w łagodzeniu objawów chorób alergicznych układu oddechowego. Natomiast zdecydowanie więcej badań oceniających efekt profilaktyczny dotyczy SCIT niż SLIT, ponieważ SCIT wprowadzono do praktyki klinicznej znacznie wcześniej. Wraz z wprowadzeniem SLIT pojawiło się wiele dobrze zaplanowanych badań klinicznych dokumentujących skuteczność i bezpieczeństwo tych preparatów. Paradoksalnie są one lepsze pod względem metodologii niż badania dotyczące SCIT. Teraz musi upłynąć trochę czasu (nawet do 15–20 lat), aby móc ocenić pewne działania profilaktyczne.
Udowodniono, że SCIT zmniejsza ryzyko rozwoju astmy u chorych na alergiczny nieżyt nosa (ANN), natomiast nie mamy tak jednoznacznych wyników dotyczących SLIT (dotychczas opublikowano tylko pojedyncze doniesienia na ten temat). Cały czas czekamy na duże i prawidłowo zaplanowane badania, w których ocenie poddano zastosowanie SLIT u chorych na ANN w profilaktyce astmy. Natomiast wydaje się, że obie metody w podobnym stopniu będą hamować rozwój nowych alergii. Dopiero po uzyskaniu większej liczby danych będzie można udzielić pełniejszej odpowiedzi na ten temat.
Warto od razu wspomnieć, że ten efekt profilaktyczny nie jest bardzo spektakularny. Jest istotny bardziej statystycznie, a w mniejszym stopniu klinicznie. Astma to nie jest tylko choroba jednoczynnikowa. Nawet zmiana odpowiedzi immunologicznej, która zachodzi pod wpływem immunoterapii alergenowej (ITA), nie hamuje wszystkich mechanizmów rozwoju astmy i wyzwalania objawów.
Kolejnym trendem może być bardzo wczesna ITA, na przykład SLIT u dzieci <2. roku życia, aktualnie oceniana w badaniach klinicznych. W USA toczy się również duże badanie, w którym ocenie poddano stosowanie lizatów bakteryjnych w profilaktyce alergii (wyniki są spodziewane w 2025 r.). Jest tu pewna analogia dotycząca modyfikacji czynności układu odpornościowego, ale oczywiście mechanizm jest inny.
Piśmiennictwo:
1. Kelsey Field K., Blaiss M.S.: Sublingual versus subcutaneous immunotherapy for allergic rhinitis: what are the important therapeutic and real-world considerations? Curr. Allergy Asthma Rep., 2020; 20 (9): 452. Alvaro-Lozano M., Akdis C.A., Akdis M. i wsp.: EAACI Allergen Immunotherapy User’s Guide. Pediatr. Allergy Immunol., 2020; 31 (supl. 25): 1–101
3. Arshad S.H.: Does allergen immunotherapy for allergic rhinitis prevent asthma? Ann. Allergy Asthma Immunol., 2022; 29: S1081–S1206
4. Oral bacterial extract for the prevention of wheezing lower respiratory tract illness (ORBEX). www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02148796 (dostęp: 30.08.2022)
