Pytanie nadesłane do Redakcji
W badaniu morfologii krwi u dzieci często obserwuje się nieprawidłowe wyniki IG, IG% lub NRBC, NRBC/WBC. Czy zakres normy tych parametrów zmienia się z wiekiem? Czy nieprawidłowy wynik wymaga pilnej konsultacji hematologicznej?
Odpowiedź
prof. dr hab. n. med. Michał Matysiak
Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Akronim NRBC (ang. nucleated red blood cells – krwinki czerwone zawierające jądro komórkowe) oznacza erytroblasty, które dojrzewają w szpiku kostnym. Ze względu na rozmiar i obecność jądra przypominają one limfocyty, co niejednokrotnie jest przyczyną błędnych wyników uzyskiwanych za pomocą automatycznych analizatorów morfologii krwi. Wartości NRBC są podawane w % (tzn. w przeliczeniu na 100 leukocytów [WBC]) i liczbowo (w µl). Najczęściej podaje się liczbę NRBC na 100–200 obejrzanych leukocytów. Warto zaznaczyć, że w przypadku wzrokowego liczenia komórek w ręcznym rozmazie krwi obwodowej erytroblast można znaleźć przypadkowo.
U dorosłych i starszych dzieci NRBC we krwi obwodowej zawsze świadczą o znacznym zwiększeniu aktywności erytropoetycznej, najczęściej spowodowanej ciężką niedokrwistością, w tym hemolityczną lub w przebiegu talasemii, chorób układowych, zespołów mielodysplastycznych, uszkodzenia szpiku, białaczki, ciężkiego krwotoku lub stanów krytycznych (np. u chorych po urazie na oddziałach intensywnej terapii).
Ocena NRBC ma bardzo duże znaczenie u pacjentów przebywających na oddziałach neonatologii, pediatrii lub intensywnej terapii. U noworodków i wcześniaków obecność NRBC jest fizjologiczna. U wcześniaków ich liczba może dochodzić do 100–500/100 leukocytów. Przyczyną ich pojawienia się jest przewlekła lub pourodzeniowa hipoksja, niedokrwistość, cukrzyca u matki lub ostry stres. U zdrowych noworodków NRBC znikają z krwi obwodowej w ciągu pierwszego tygodnia życia.
W 1–2% przypadków duże zwiększenie liczby NRBC może być idiopatyczne, ale zawsze wymaga wyjaśnienia.
Natomiast skrót IG (ang. immature granulocyte) oznacza niedojrzałe postaci granulocytów, które we krwi osób zdrowych są obecne w śladowej ilości. Obecność niedojrzałych granulocytów w rozmazie krwi obwodowej związana jest z czynnikami stymulującymi szpik kostny: zakażeniem, stanami zapalnymi (np. posocznicą), ale także może być spowodowana przewlekłą białaczką szpikową lub wynikać z innej poważnej choroby układu krwiotwórczego. Zwiększoną liczbę IG obserwuje się także u ciężarnych, u noworodków i po znacznym wysiłku fizycznym.
Piśmiennictwo:
1. Danise P., Amendola P., Di Concilio G. i wsp.: Nucleated red blood cells and soluble transferrin receptor in thalassemia syndromes: relationship with global and ineffective erythropoiesis. Clin. Chem. Lab. Med., 2009; 47 (12):1539–15422. Constantino B.T., Cogionis B.: Nucleated RBCs – ssignificance in the peripheral blood film. Labmedicine, 2000; 31: 223–229
3. Stachon A., Segbers E., Holland-Letz T. i wsp.: Nucleated red blood cells in the blood of medical intensive care patients indicate increased mortality risk: a prospective cohort study. Critical Care, 2007; 11 (3): R62
4. Styczyński J., Matysiak M.: Hematologia i onkologia dziecięca dla lekarzy praktyków. Lublin, Czelej, 2022
