Skróty: ECPW – endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna;
GDŻ – główna droga żółciowa;
HR – hazard względny;
KP – kamica przewodowa;
KPŻ – kamica pęcherzyka żółciowego;
NOTES – operacja z dostępu przez naturalne otwory ciała;
OZPŻ – ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego;
OZT – ostre zapalenie trzustki;
PPŻ – polipy pęcherzyka żółciowego;
SILC – laparoskopowe wycięcie pęcherzyka żółciowego z wykorzystaniem pojedynczego nacięcia w powłokach;
ŚC – śródoperacyjna cholangiografia;
UDŻ – uraz dróg żółciowych
Od wielu lat uważnie śledzę piśmiennictwo z dziedziny chorób dróg żółciowych. Jest ono bardzo obszerne. Zgodnie z zalecaną przez redakcję formułą do krótkiego omówienia wyróżniam tylko nieliczne, wybrane publikacje, ułożone w podrozdziałach według poruszanego problemu.
Epidemiologia chorób dróg żółciowych
Wydaje się, że wiemy już wszystko na temat epidemiologii chorób dróg żółciowych, w tym kamicy pęcherzyka żółciowego (KPŻ). Szczegółowy rozdział o tej tematyce omawia stan wiedzy datowany na rok 2010.
1 W roku 2011 ukazało się kilka ważnych publikacji poświęconych epidemiologii KPŻ.
Zapewne wiążące dla Polski są spostrzeżenia epidemiologiczne dotyczące KPŻ z krajów europejskich. I tak ogłoszono wyniki wieloletnich obserwacji (trwały przez 10–14 lat, do lipca 2007 r.) mieszkańców okolic Norfolk w Wielkiej Brytanii. Badania okresowe 24 263 pacjentów bez KPŻ lub bez przebytej cholecystektomii rozpoczęto w latach 1993–1997.
2,3 W trakcie obserwacji objawowa KPŻ rozwinęła się u 296 osób (1,22%). Pierwszymi objawami KPŻ były u nich: kolka żółciowa w 53,7%, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego (OZPŻ) w 23,4%, ostre zapalenie trzustki (OZT) w 10%, kamica przewodowa (KP) z żółtaczką w 10%. Objawowa KPŻ rozwijała się częściej u otyłych (hazard względny [
hazard ratio – HR] wyniósł wówczas 1,08 na każdą jednostkę BMI >25) oraz znacznie częściej u osób ze zwiększonym stężeniem triglicerydów w osoczu (HR 2,02 dla mężczyzn, 2,43 dla kobiet). Duże stężenie frakcji HDL cholesterolu chroniło przed rozwojem KPŻ, bardziej mężczyzn (HR = 0,22) niż kobiety (HR = 0,55). Działanie ochronne przed KPŻ miało też umiarkowane spożywanie alkoholu, ale tylko u mężczyzn (HR 0,97 na każde 10 ml spożytej wódki w ciągu tygodnia).
2