Postępy w chorobach zakaźnych dzieci w 2006 roku

03.01.2008

dr hab. med. Leszek Szenborn
Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych AM we Wrocławiu

Skróty:
CMV – wirus cytomegalii,
ELISA – badanie immunoenzymatyczne,
HSV – wirus opryszczki,
PCR – reakcja łańcuchowa polimerazy,
PFAPA – periodic fever, aphthous stomatitis, pharyngitis and adenitis,
RAS – nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej

Główne punkty

Odkryto drugi parwowirus chorobotwórczy dla człowieka, który wywołuje nieswoiste objawy ogólne ze strony układu oddechowego i pokarmowego.

Wirusy wywołujące biegunkę są wydalane jeszcze przez wiele tygodni po ustąpieniu objawów choroby.

Burzliwe objawy chorobowe po ukąszeniu przez kleszcza mogą być skutkiem anaplazmozy lub erlichiozy.

Zespół grudkowo-krwotoczny rękawiczkowo-skarpetkowy do jedna z możliwych manifestacji zakażenia parwowirusem B19.

Grudki Nagayamy oraz owrzodzenia w miejscu zetknięcia się łuków podniebienno-językowych z podstawą języczka podniebiennego stanowią wartościowe objawy w rozpoznawaniu zakażenia HHV-6 lub HHV-7.

Deksametazon jest skuteczniejszy niż prednizolon w leczeniu podgłośniowego zapalenia krtani.

Infekcyjne zapalenie dróg oddechowych

W minionym roku nastąpił dalszy postęp w wyjaśnianiu przyczyn infekcyjnych zapaleń górnych i dolnych dróg oddechowych, które w około 20–30% przypadków nadal pozostają nieustalone. W 2001 roku wykryto ludzki metapneumowirus (hMPV), od roku 2003 zidentyfikowano 5 nowych koronawirusów, między innymi NL63 i New Haven (HCoV-NH), włącznie z wirusem wywołującym SARS, a w 2005 roku Allander i wsp.[1] donieśli o wykryciu nowego ludzkiego parwowirusa – Human Bocavirus (HBoV). Wirus ten został wyizolowany z wydzieliny z dróg oddechowych pobranej od dzieci z infekcyjnym zapaleniem dróg oddechowych. Jest to dopiero drugi parwowirus (poza parwowirusem B19 – przyczyną m.in. rumienia zakaźnego u dzieci) o udowodnionym uczestnictwie w patogenezie chorób u człowieka. Rodzaj Bocavirus obejmuje także bydlęce i psie parwowirusy, a jego nazwa pochodzi od pierwszych członów słów "bovine" i "canine parvovirus". Wkrótce będziemy dysponowali nowymi danymi na temat roli tego wirusa. Obecnie szacuje się, że parwowirus HBoV odpowiada za 5% zachorowań na infekcyjne zapalenie dróg oddechowych u dzieci oraz za 10% biegunek.[2,3] U 25% HBoV-dodatnich dzieci zakażenie objawia się katarem, kaszlem, obturacją dróg oddechowych i biegunką. U chorych na infekcyjne zapalenie dróg oddechowych często (80%) stwierdza się współzakażenia innymi wirusami, a u pacjentów z biegunką – zakażenia bakteriami.[4]

Wybrane treści dla pacjenta

Podgłośniowe zapalenie krtani (krup wirusowy) Podgłośniowe zapalenie krtani to ostra choroba zapalna, która jednak zazwyczaj ma łagodny przebieg. Najczęściej wywołują ją wirusy.
Zespół ślepej pętli jelitowej Najbardziej obciążonymi ryzykiem rozwoju zespołu ślepej pętli jelitowej operacjami są zabiegi usunięcia żołądka. Zespół ślepej pętli może się także rozwinąć po operacjach, w czasie których wykonuje się tzw. zespolenia omijające.
Giardioza (lamblioza) Gardioza (lamblioza) to choroba pasożytnicza dwunastnicy i jelita cienkiego wywołana przez pierwotniaka Giardia duodenalis przebiegająca z przewlekłą biegunką. Jest najczęstszym zarażeniem pierwotniakowym na świecie. Większość przypadków zarażenia nie powoduje żadnych objawów i ulega samoistnemu wyleczeniu
Biegunka bakteryjna Zakażenia bakteryjne umiejscawiają się głównie w jelicie grubym, dlatego stolce w biegunkach bakteryjnych zwykle są niezbyt obfite, natomiast zawierają patologiczne domieszki, takie jak śluz, ropę lub krew. Biegunki bakteryjne przenoszą się drogą pokarmową i są znacznie mniej zaraźliwe niż biegunki wirusowe.
Pokrzywka u dzieci U dzieci pokrzywka zwykle ma charakter ostry i może się wiązać ze spożyciem określonego pokarmu, zastosowaniem leku czy współistniejącą infekcją górnych dróg oddechowych.
Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci Charakterystyczną cechą atopowego zapalenia skóry u dziecka lub niemowlęcia jest uporczywy i bardzo nasilony świąd skóry, często wywołujący rozdrażnienie i niepokój dziecka.
Biegunka wirusowa Na całym świecie ostre biegunki wywołane przez czynniki zakaźne, głównie wirusy i bakterie, rzadziej pierwotniaki, są po zakażeniach górnych dróg oddechowych najczęstszą chorobą ludzi w każdym wieku. Biegunki wirusowe występują ze zbliżoną częstością zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych, gdyż są znacznie bardziej zaraźliwe od biegunek bakteryjnych – do zakażenia wystarcza spożycie już 10–100 wirusów.
Toksoplazmoza u dzieci Toksoplazmoza jest odzwierzęcą chorobą pasożytniczą wywołaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Pasożyta rozsiewają koty, wydalając z kałem pierwotniaki, które mogą przetrwać w glebie przez kilkanaście miesięcy.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD jest zaburzeniem, które rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie i obejmuje trzy główne grupy objawów: nadmierną ruchliwość, zaburzenia koncentracji uwagi i nadmierną impulsywność.
Wady zgryzu u dzieci Wada zgryzu jest zaburzeniem w budowie i w czynnościach narządów jamy ustnej. Zaburzenie może być ograniczone do zębów lub łuków zębowych i ich wzajemnych relacji.