Skróty: AAP – Amerykańska Akademia Pediatrii, IU – jednostki międzynarodowe, SPF – sun protective factor, UVB – promieniowanie ultrafiotetowe B
Pytanie 1. Czy należy zwiększyć profilaktyczną dawkę witaminy D w związku z zaleceniem ochrony dzieci przed bezpośrednim nasłonecznieniem i powszechnym stosowaniem filtrów?
Naturalnym źródłem witaminy D dla człowieka jest synteza skórna, która zachodzi przy promieniowaniu UVB (290–310 nm). Stosowanie filtrów ochronnych, pochłaniających to promieniowanie, w istotny sposób ogranicza możliwość jej syntezy – w przypadku zastosowania SPF 15 aż o 99%. Ciemna karnacja skóry czy nadmierna pigmentacja również uniemożliwiają powstawanie witaminy D w skórze ze względu na pochłanianie promieniowania UVB przez nadmiar melaniny (u czarnoskórych synteza skórna witaminy D jest 6–10 razy mniejsza, a u Azjatów około 3 razy mniejsza niż u osób rasy białej). Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) zaleca, aby niemowląt do ukończenia 6. miesiąca życia nie narażać na bezpośrednie światło słoneczne, a pozostałym dzieciom zapewnić ochronę, zakładając odpowiednie ubrania i smarując skórę filtrami. Takie postępowanie oczywiście jest obarczone ryzykiem niedoboru witaminy D. W związku z tym zarówno AAP, jak i polskie wytyczne (2009) zalecają suplementację witaminy D w dawce 400 IU/24 h u wszystkich dzieci (1.–18. rż.), nawet w miesiącach letnich, gdy nie jest zapewniona wystarczająca synteza skórna. W Polsce synteza witaminy D zachodzi jedynie od kwietnia do września w godzinach 10.00–15.00. Należy pamiętać, że synteza skórna zależy również m.in. od stopnia zachmurzenia, zanieczyszczenia środowiska, czasu i stopnia ekspozycji na promieniowanie słoneczne (przyjmuje się, że odpowiednią
ilość witaminy D zapewnia ekspozycja na słońce 18% powierzchni ciała bez filtrów ochronnych przez ok. 15 min dziennie). Jeśli witamina D jest podawana w pożywieniu (400 IU/24 h), nie potrzeba jej dodatkowej suplementacji, na przykład u niemowląt spożywających 1000 ml mleka początkowego lub 700–800 ml mleka następnego. (JK)
