Wpływ dawki izotretynoiny na wypadanie włosów

Opracowała: lek. Karina Polak

Izotretynoina należy do grupy retinoidów; stanowi jeden z najczęściej przepisywanych leków podczas terapii trądziku zwyczajnego. Stosowanie izotretynoiny może się wiązać jednak z występowaniem działań niepożądanych, m.in. suchości skóry i błon śluzowych, zapalenia czerwieni wargowej, wypadania włosów i innych. Tolerancja leku zwykle zależy od jego dawki. Celem autorów przeglądu systematycznego z metaanalizą była ocena, czy dawka izotretynoiny stosowanej u pacjentów z trądzikiem ma wpływ na nasilenie utraty włosów.

W tym celu przeprowadzono wyszukiwanie w bazach Embase oraz MEDLINE, obejmujące artykuły opublikowane przed 15 czerwca 2020 r. Po zastosowaniu odpowiednich kryteriów włączenia i wyłączenia, w ostatecznej analizie uwzględniono 22 spośród wyników wyszukiwania. Badania, w których oceniano wpływ przyjmowania izotretynoiny przez pacjentów z trądzikiem zwyczajnym na nasilenie wypadania włosów, podzielono na takie, w których dobowa dawka leku nie przekraczała 0,5 mg/kg mc. (łącznie 565 pacjentów) oraz w których była większa bądź równa 0,5 mg/kg mc. (3375 pacjentów).

Wykazano, że nasilona utrata włosów występowała u 3,2% pacjentów przyjmujących izotretynoinę w dawce <0,5 mg/kg mc. oraz u 5,7% pacjentów w dawce równej przynajmniej 0,5 mg/kg mc. Tylko jedno badanie zawierało informację dotyczącą czasu rozpoczęcia wypadania włosów – średnio ok. 4 tygodni po rozpoczęciu leczenia. Doniesienia dotyczące odwracalności utraty włosów pozostawały niejednoznaczne. Mechanizm działania retinoidów pozostaje nie w pełni wyjaśniony – łysienie następuje w mechanizmie telogenowej utraty włosów, prawdopodobnie poprzez zahamowanie początkowej fazy anagenu oraz oraz zaburzanie kotwiczenia włosa podczas telogenu. Przedstawione przez badaczy dane demonstrują, że nasilone wypadanie włosów podczas leczenia izotretynoiną w dawce przynajmniej 0,5 mg/kg mc. jest zjawiskiem równie częstym, jak suchość spojówek (5,7%).