Opracowała lek. Magdalena Pisarska
Skróty: CI – przedział ufności; ERAS– protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia; OR – iloraz szans; PLOS – czas pobytu w szpitalu po zabiegu; WMD – średnia ważona różnic
Metody: 14 retrospektywnych badań kliniczno-kontrolnych opublikowanych w latach 2007–2015, jakość badań oceniona została za pomocą skali MINORS (Methodological Index for Non-Randomized Studies)
Populacja: 2719 pacjentów, u których wykonano pankreatoduodenektomię z powodu niezłośliwych i złośliwych nowotworów trzustki, przewlekłego zapalenia trzustki oraz z powodu innych przyczyn Interwencja: opieka okołooperacyjna oparta na protokole ERAS
Grupa 1: protokół ERAS (1409 pacjentów)
Grupa 2: grupa kontrolna, tradycyjna opieka okołooperacyjna (1310 pacjentów)
Punkty końcowe: czas pobytu w szpitalu po zabiegu, odsetek przetok trzustkowych, częstość opóźnionego opróżniania żołądkowego, całkowita chorobowość, częstość ponownych przyjęć do szpitala, reoperacji, śmiertelność oraz koszty leczenia.
Wyniki: W grupie 1. w porównaniu z grupą 2. stwierdzono:
- krótszy PLOS (WMD -4,17 dnia, 95% CI od -5,72 do -2,61, p <0,00001)
- rzadsze opóźnione opróżnianie żołądkowe (OR 0,56, 95% CI 0,44–0,71, p <0,0001)
- mniejszą całkowitą chorobowość (OR 0,63m, 95% CI 0,54–0,74, p <0,00001)
- niższe koszty leczenia (p <0,001).
Wnioski: Nie wykazano istotnych różnic pomiędzy grupami 1. i 2. pod względem:
- częstości wystąpienia przetok trzustkowych (OR 0,88, 95% CI 0,73–1,08, p = 0,22)
- ponownych przyjęć do szpitala (OR 1,05, 95% CI 0,82–1,34, p = 0,71)
- odsetka reoperacji (OR 0,86, 95% CI 0,60–1,22, p = 0,39)
- śmiertelności (OR 0,95, 95% CI 0,55–1,64, p = 0,86).
Wnioski:
Protokół ERAS skraca czas trwania hospitalizacji, zmniejsza częstość opóźnionego opróżniania żołądkowego, całkowitą chorobowość, redukuje koszty leczenia bez wpływu na wystąpienie pooperacyjnych przetok trzustkowych, odsetek ponownych hospitalizacji, odsetek reoperacji oraz śmiertelność.
