ERAS w chirurgii przełyku

26.05.2017

Omówienie artykułu: Enhanced recovery after surgery protocol in patients undergoing esophagectomy for cancer: a single center experience

S. Giacopuzzi i wsp.

Dis. Esophagus,, 2017; 30: 1–6

Skróty: ASA – American Society of Anaesthesiology; ERAS – protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia; POD – doba pooperacyjna

Metody: analiza wyników leczenia chorych, u których wykonano resekcję przełyku od stycznia 2013 do sierpnia 2014 roku; porównanie wyników leczenia pacjentów z prospektywnie zebranej grupy prowadzonej zgodnie z protokołem ERAS, z wynikami uzyskanymi w retrospektywnie zbadanej grupie pacjentów prowadzonych w trybie tradycyjnej opieki okołooperacyjnej dopasowanej pod względem wieku, skali American Society of Anaesthesiology (ASA) oceniającej ryzyko operacyjne i stopnia zaawansowania guza

Populacja: 39 pacjentów operowanych z powodu raka płaskonabłonkowego lub gruczolakoraka przełyku (I lub II stopień wg klasyfikacji Siewerta)
Grupa 1: protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia (enhanced recovery after surgery – ERAS), (n = 22)
Grupa 2 (kontrolna): tradycyjna opieka okołooperacyjna (n = 17)

Wyniki:
W grupie 1. w stosunku do grupy 2. odnotowano istotnie statystycznie:

większy odsetek pacjentów rozintubowanych bezpośrednio po zabiegu (72,7% vs. 11,8%, p <0,01)
większy odsetek pacjentów wypisanych z oddziału intensywnej terapii w 1. dobie pooperacyjnej (postoperative day – POD) (68,2% vs. 11,8%, p <0,01)
krótszy czas stosowania zgłębnika nosowo-żołądkowego (1 dni vs. 3 dni, p = 0,02), utrzymywania drenu w klatce piersiowej (2 dni vs. 5 dni, p<0,01) i cewnika w pęcherzu moczowym (2 dni vs. 5 dni, p <0,01)
szybsze wdrożenie diety płynnej (3. doba vs. 6. doba, p <0,01)
szybsze uruchomienie – przejście dystansu co najmniej 200 m (4. doba vs. 6. doba, p <0,01).

Nie odnotowano istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupą 1. a 2. pod względem:

rodzaju zabiegu (p = 0,32), liczby operacji wykonanych technikami minimalnie inwazyjnymi (31,9% vs. 11.8%, p = 0,15), liczby wytworzonych jejunostomii (36% vs. 17,6%, p = 0,2)
czasu pobytu w szpitalu (9 dni vs. 10 dni, p = 0,23).

Powikłania pooperacyjne wystąpiły u 27,2% pacjentów z grupy ERAS i u 44% pacjentów z grupy kontrolnej. Ciężkie powikłania (III–V st. w klasyfikacji ciężkości powikłań Claviena i Dindy) wystąpiły odpowiednio u 22,7% i 35,3%.

Stopień realizacji wybranych elementów protokołu ERAS wyniósł:

72,7% – znieczulenie zewnątrzoponowe przed operacją
72,7% – rozintubowanie pacjenta bezpośrednio po operacji
68,2% – wypis z oddziału intensywnej terapii w 1. POD
50% – usunięcie zgłębnika nosowo-żołądkowego w 1. POD
31,7% – wdrożenie płynnej diety w 1. POD.

Wnioski:

Badanie to potwierdza bezpieczeństwo stosowania protokołu ERAS u chorych operowanych z powodu raka przełyku w ośrodkach specjalistycznych o dużym doświadczeniu w tego typu zabiegach. Należy jednak zwrócić uwagę na niski stopień realizacji protokołu ERAS w chirurgii przełyku, zarówno w badanej grupie jak i podawany w piśmiennictwie, co wynika najpewniej ze złożoności samego schematu opieki okołooperacyjnej w tej grupie pacjentów. Potrzebne są dalsze badania w celu określenia wpływu protokołu ERAS na długość pobytu w szpitalu, odsetek powikłań i śmiertelność.

Zobacz także

Historia i motywy powstania protokołu ERAS, który zmienił opiekę okołooperacyjną Motorem napędowym działania chirurgów przez wszystkie stulecia była poprawa wyników leczenia operacyjnego poprzez zmniejszenie w tym okresie liczby pooperacyjnych powikłań oraz liczby zgonów.

Wybrane treści dla pacjenta

Rak przełyku Rak przełyku przez długi czas przebiega bezobjawowo. Dolegliwości pojawiają się, kiedy dojdzie do zwężenia przełyku, które powoduje utrudnione połykanie pokarmów – najpierw stałych, a następnie płynnych.
Manometria przełyku Manometria przełyku to specjalistyczne badanie wykorzystywane w gastroenterologii, obrazujące pracę przełyku. Dzięki niemu można zdiagnozować przyczyny zaburzeń połykania. Umożliwia ono pomiar ciśnienia w obrębie górnego i dolnego zwieracza przełyku, a także w obrębie mięśniówki przełyku.