Skróty: IPP - inhibitor pompy protonowej, NSLPZ - niesteroidowe leki przeciwzapalne
Pytanie 1. Pacjent wykonał badanie stężenia IgG przeciwko H. pylori z własnej inicjatywy, bez wskazań (nie ma żadnych dolegliwości, jest ogólnie zdrowy, w rodzinie nie było nowotworów żołądka). Wynik badania jest dodatni. Czy to wystarczający dowód zakażenia? Czy należy zastosować leczenie eradykacyjne?
Obecność przeciwciał przeciwko H. pylori świadczy o aktualnym zakażeniu, pod warunkiem że pacjent nie był wcześniej leczony antybiotykami. Leczenie eradykacyjne można podjąć na życzenie pacjenta.
Pytanie 2. Pacjent z typowymi objawami choroby wrzodowej zgłosił się z dodatnim wynikiem badania przeciwciał przeciwko H. pylori. Jest młody, bez objawów alarmowych. Czy leczenie eradykacyjne bez wykonywania innych badań diagnostycznych będzie błędem?
Leczenie eradykacyjne u chorego z objawami ze strony górnego odcinka przewodu pokarmowego nie jest błędem i staje się konieczne w przypadku wykrycia wrzodu badaniem gastroskopowym.
Pytanie 3. Pacjent z objawami sugerującymi chorobę wrzodową zgłosił się do lekarza POZ i otrzymał skierowanie na gastroskopię. Okazuje się, że czas oczekiwania na badanie wynosi ponad 6 miesięcy. Co powinien w tej sytuacji zrobić lekarz rodzinny?
W okresie oczekiwania na gastroskopię można stosować leczenie objawowe. Warto też wykonać nieinwazyjny test w kierunku zakażenia H. pylori (nierefundowany w POZ - przyp. red.) i przy dodatnim wyniku przeprowadzić leczenie eradykacyjne.
Pytanie 4. Jaka jest czułość i swoistość testów wykrywających antygeny H. pylori w stolcu? Czy można podejmować leczenie eradykacyjne w razie dodatniego wyniku? Czy takie testy mogą służyć do kontroli skuteczności leczenia?
Czułość i swoistość testów na obecność antygenów H. pylori w stolcu wynoszą 90-99%. Testy te mogą być podstawą do podjęcia leczenia eradykacyjnego i nadają się do kontroli skuteczności leczenia.
Pytanie 5. U których pacjentów należy kontrolować skuteczność leczenia eradykacyjnego i po jakim czasie od jego zakończenia?
Skuteczność leczenia eradykacyjnego należy oceniać u chorych z utrzymującymi się objawami, które doprowadziły do wykrycia zakażenia H. pylori, oraz u osób z niegojącym się lub powikłanym wrzodem trawiennym (zwłaszcza po krwawieniu).
Pytanie 6. Jaki jest najlepszy w polskich warunkach zestaw leków do eradykacji H. pylori? Czy jest w Polsce dostępny preparat z solami bizmutu?
Najprostszy zestaw eradykacyjny składa się z amoksycyliny, metronidazolu i jednego z inhibitorów pompy protonowej (IPP). W leczeniu pierwszego wyboru można też zastosować zestaw złożony z 4 leków: soli bizmutu, tetracykliny, metronidazolu i IPP. Czas leczenia wynosi 10 dni. Odpowiedni preparat zawierający bizmut i pozostałe antybiotyki (w jednej kapsułce) jest już w Polsce dostępny pod nazwą Pylera.
Pytanie 7. Jeśli zestaw pierwszego wyboru okazał się nieskuteczny - jaki jest zestaw drugiego i ewentualnie trzeciego rzutu?
Po nieskutecznym leczeniu pierwszego wyboru należy zastosować zestaw złożony z amoksycyliny, lewofloksacyny i IPP lub terapię sekwencyjną: amoksycylinę i IPP przez 5 dni, a następnie klarytromycynę, tynidazol (albo metronidazol) i IPP przez kolejne 5 dni. Leczenie trzeciego rzutu powinno się opierać na ocenie wrażliwości bakterii na antybiotyki.
