Minuta medycznej prasówki – 20.09.2018
Wszystko o badaniach obserwacyjnych

20.09.2018

Nasi redaktorzy polecają lekturę najciekawszych artykułów, które ukazały się ostatnio w prasie medycznej.

Związek między momentem wypisu ze szpitala a umieralnością/ponownym przyjęciem na OIT

Vollam S., Dutton S., Lamb S. i wsp.: Out-of-hours discharge from intensive care, in-hospital mortality and intensive care readmission rates: a systematic review and meta-analysis. Int. Care Med., 2018 Jul; 44 (7): 1115–1129, doi: 10.1007/s00134-018-5245-2. Epub 2018 Jun 25. Review. PubMed PMID: 29938369; PubMed Central PMCID: PMC6061448

Zasada „lepiej późno niż wcale” nie sprawdza się w odniesieniu do wypisywania pacjentów z oddziału intensywnej terapii (OIT) poza normalnymi godzinami pracy.

Autorzy przeanalizowali dane pochodzące z badań obserwacyjnych dotyczących rokowania u ponad 1 mln pacjentów wypisanych z OIT aby ustalić, jak moment wypisu wpływa na umieralność oraz ponowne przyjęcie do OIT. W definicji wypisu poza normalnymi godzinami pracy oddziału uwzględniono różne pory dnia, począwszy od godzin 16.00–22.00, a kończąc na godzinach 6.00–9.00.

Wśród pacjentów, którzy zostali wypisani poza normalnymi godzinami pracy stwierdzono większą umieralność (ryzyko względne, RR: 1,39; 95% CI: 1,24–1,57) oraz większy odsetek ponownych przyjęć (RR: 1,30; 95% CI: 1,19–1,42). Wyniki te utrzymywały się w różnych podgrupach badań, w których dokonano starannego skorygowania o znane czynniki zakłócające (iloraz szans, OR: 1,33; 95% CI: 1,30–1,36) i w różnych lokalizacjach geograficznych.

Główny wniosek z badania wskazuje, że wypis poza normalnymi godzinami pracy pozwala zidentyfikować pacjentów z wyraźnie zwiększonym ryzykiem zgonu i znacznego pogorszenia stanu. Tacy pacjenci wymagają zazwyczaj większej uwagi niż pozostali. Przyczyny zwiększonego ryzyka nie są jasne i mogą być tematem rozważań.

Jesteś ciekaw, co zrobiliby Twoi koledzy? Jak Twój wybór ma się do wyboru innych lekarzy? Zarejestruj się za darmo na MetaClinician i przeglądaj ostatnie pytania lub dodaj swoją odpowiedź dotyczącą wypisywania pacjentów z OIT poza normalnymi godzinami pracy.

Ciągłość opieki przez lekarzy: Sprawa życia i śmierci?

Pereira Gray D.J., Sidaway-Lee K., White E. i wsp.: Continuity of care with doctors-a matter of life and death? A systematic review of continuity of care and mortality. BMJ Open, 2018 Jun 28; 8 (6): e021161, doi: 10.1136/bmjopen-2017-021161. PubMed PMID: 29959146; PubMed Central PMCID: PMC6042583

Długofalowe relacje mają znaczenie – ciągłość opieki lekarskiej wiąże się z mniejszą umieralnością.

W przeglądzie systematycznym przeanalizowano związek między stopniem ciągłości opieki a umieralnością. Objęto nim 22 badania obserwacyjne przeprowadzone w różnych warunkach: 9 z nich w podstawowej opiece zdrowotnej, 8 podczas hospitalizacji lub po jej zakończeniu. Z powodu zasadniczych różnic między populacjami, stopnia ciągłości opieki oraz ram czasowych nie udało się przeprowadzić zbiorczej metaanalizy. Stwierdzono związek między zmniejszoną umieralnością a zwiększoną ciągłością opieki w 18 z 22 badań obserwacyjnych wysokiej jakości.

Autorzy wyciągnęli wniosek, że mimo postępu technologicznego w medycynie czynnik ludzki wciąż pozostaje ważny.

Epinefryna vs placebo w pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia

Perkins G.D., Ji C., Deakin C.D. i wsp.; PARAMEDIC2 Collaborators: A Randomized Trial of Epinephrine in Out-of-Hospital Cardiac Arrest. N. Engl. J. Med., 2018 Aug 23; 379 (8): 711–721, doi: 10.1056/NEJMoa1806842. Epub 2018 Jul 18. PubMed PMID: 30021076

Mimo wszelkich podejmowanych wysiłków zatrzymanie krążenia wiąże się z bardzo złym rokowaniem.

W artykule opisano wyniki uzyskane u 8000 pacjentów po pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia w Wielkiej Brytanii. Przeanalizowano w nim konkretną interwencję (omówioną poniżej), ale powodem, dla którego warto skupić się na tej pracy, jest przede wszystkim jej część obserwacyjna. Odsetek przeżywalności do czasu przyjęcia do szpitala wśród wszystkich pacjentów wynosił 15,9%, odsetek ogólnej przeżywalności 30-dniowej wynosił 2,8%,odsetek wypisów ze szpitala w dobrym stanie neurologicznym wynosił 2% (!). Ogólnie, 1 na 50 pacjentów po pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia i 1 na 8 z tych, którzy przeżyli do czasu przyjęcia do szpitala, zostało wypisanych do domu w dobrym stanie neurologicznym.

Co ciekawe, w tym badaniu klinicznym z randomizacją oceniano stosowanie epinefryny (standardowe postępowanie) w porównaniu z placebo (!) u pacjentów po pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia. Rytm nadający się do defibrylacji występował wyjściowo <20% pacjentów, podczas gdy u >50% występowała asystolia, a u > 20% czynność elektryczna bez tętna. Przeżycie do czasu przyjęcia do szpitala osiągnięto u 23,8% pacjentów, którzy otrzymali epinefrynę oraz u 8% tych, którzy otrzymali placebo; odsetek przeżywalności 30-dniowej wynosił odpowiednio 3,2% i 2,4%, a dobry stan neurologiczny przy wypisie ze szpitala występował odpowiednio u 2,2% i 1,9% pacjentów.

Profesor Andrzej Szczeklik

Profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, pisarz eseista i filozof medycyny, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności, animator Akademii Młodych "PAUeczka Akademicka".