Odpowiedź
prof. dr hab. n. med. Henryk Mazurek
Klinika Pneumonologii i Mukowiscydozy Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Rabce-Zdroju
Badanie ultrasonograficzne (USG) odgrywa coraz większą rolę w diagnostyce i różnicowaniu chorób układu oddechowego u dzieci, co ma związek z doskonaleniem rozwiązań technicznych, poprawą dostępności (względnym zmniejszeniem cen sprzętu) i rozwojem wiedzy. USG może zwłaszcza wykryć zmiany w obrębie:
- ściany klatki piersiowej,
- jamy opłucnej,
- w miąższu płuc – w tym przypadku w ograniczonym zasięgu, wykrywa przede wszystkim zmiany w postaci zmniejszonego upowietrznienia najczęściej związanego z wysiękiem lub niedodmą, wadami wrodzonymi i nowotworami; umożliwia także wykrycie zmian związanych z zapaleniem płuc o kilkanaście godzin, a może nawet o dobę wcześniej niż zdjęcie rentgenowskie (RTG [czułość i swoistość USG jest co najmniej podobna]),
- może być pomocne w ocenie ruchomości przepony.
Zaletą USG jest brak ekspozycji na promieniowanie (które jest aktualnie niewielkie w przypadku RTG klatki piersiowej) oraz natychmiastowy wynik uzyskiwany „przy łóżku chorego”. Można je powtarzać wielokrotnie w ciągu doby, często łącznie z badaniem przedmiotowym.
Jak każde badanie diagnostyczne, USG ma odpowiedzieć na konkretne pytanie u danego dziecka z kaszlem lub dusznością. Ustalając wskazania, lekarz prowadzący musi ocenić, czy w obrębie narządów klatki piersiowej spodziewa się zmian możliwych do wykrycia w USG (np. nie będzie ich w przypadku zapalenia oskrzeli). USG jest natomiast uzasadnione w przypadku podejrzenia uszkodzenia ściany klatki piersiowej, objawów powietrza lub płynu w jamie opłucnej oraz zmian niedodmowych lub zapalnych w miąższu płuca.
USG nie może jednak zastąpić RTG w razie podejrzenia, że zmiany są przysłonięte strukturami kostnymi (np. mostek, łopatka), zlokalizowane blisko śródpiersia albo gdy wynik badania obrazowego będzie potrzebny do porównania dalszej ewolucji choroby. Obraz USG podlega subiektywnej interpretacji, dlatego wynik badania także zależy od umiejętności i doświadczenia lekarza, który je wykonuje.
Piśmiennictwo:
1. Jaworska J., Komorowska-Piotrowska A., Pomiećko A. i wsp.: Consensus on the application of lung ultrasound in pneumonia and bronchiolitis in children. Diagnostics, 2020; 10 (11): 9352. Przybył M., Machura E.: Lung ultrasound in children. Pediatr. Pol., 2022; 97 (1): 39–43
