Odpowiedź
prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk
Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Krwawienie z nosa występuje po donosowym podaniu glikokortykosteroidów (GKS) u około 15% chorych na alergiczny nieżyt nosa (ANN) i może być problemem w praktyce pediatrycznej. Objaw ten może wynikać z intensywnego stanu zapalnego (braku kontroli choroby) lub stanowić skutek niepożądany leczenia donosowego GKS. W pierwszym przypadku pacjent może zażywać lek zbyt rzadko, przypisując jednak krwawienie z nosa działaniu leku. Z kolei działania niepożądane mogą wynikać z kilku powodów: (1) najczęściej jest to uraz mechaniczny lub ciśnieniowy powstający w wyniku kierowania końcówki dyszy na przegrodę nosa; (2) rzadziej jest to reakcja błony śluzowej nosa na składniki preparatu, czyli substancję czynną lub pomocniczą.
W przypadku krwawienia z powodu urazu podstawowe znaczenie ma modyfikacja techniki podawania leku. Wskazane jest najpierw przerwanie podawania leku na kilka dni (zazwyczaj 3–4 dni). Przez ten czas zamiast wydmuchiwania nosa pod ciśnieniem pacjent powinien raczej wciągać wydzielinę (dzieci współpracujące). Można także zalecić przepłukanie jamy nosa 0,9% roztworem NaCl lub wodą morską w spreju kilka razy dziennie przez kilka dni w oczekiwaniu na zagojenie się krwawiącego miejsca. Po wznowieniu leczenia strumień leku należy kierować na boczną ściankę nosa i nieco ku górze, mniej więcej w kierunku kącika oka.
Można też podjąć próbę zmiany dozownika (np. na krótszy lub o innym kącie i szybkości rozpylenia aerozolu) lub preparatu (np. na zawierający inne substancje pomocnicze, w tym konserwanty). Ostatecznie można zastosować preparat w kroplach, który jednak wymaga znacznej modyfikacji techniki podawania. Nie dysponujemy niestety wiarygodnymi danymi klinicznymi dotyczącymi powyższych interwencji. W mojej opinii nie należy od razu i bezwzględnie rezygnować z GKS, jeżeli utrzymują się wskazania do ich stosowania. Pewną alternatywą może być stosowanie GKS donosowych „na żądanie”, to jest w okresie nasilonych objawów ANN, ale ta metoda terapii ANN wymaga dalszych badań.
Piśmiennictwo:
1. Wu E.L., Harris W.C., Babcock C.M. i wsp.: Epistaxis risk associated with intranasal corticosteroid sprays: a systematic review and meta-analysis. Otolaryngol. Head Neck Surg., 2019; 161: 18–272. Sastre J., Mosges R.: Local and systemic safety of intranasal corticosteroids. J. Investig. Allergol. Clin. Immunol., 2012; 22: 1–12
3. Rapiejko P., Lipiec A.: Jak zwiększyć skuteczność działania donosowych glikokortykosteroidów? Alergoprofil, 2017; 13: 5–12
4. Bousquet J., Klimek L., Kuna P. i wsp.: The debate: regular versus as-needed use of intranasal corticosteroids for a patient-centered approach. J. Allergy Clin. Immunol. Pract., 2021; 9: 1374–1375
5. Kwinta P., Cichocka-Jarosz E.: Zasady podawania leków donosowo. www.mp.pl/artykul/145554 (dostęp: 28.08.2022)
