Ostry ból, który nie jest odpowiednio leczony, może przekształcić się w przewlekły i prowadzić do znacznego obniżenia jakości życia. Europejscy naukowcy opracowali roztwór do wstrzykiwań, z którego miejscowo i w sposób kontrolowany uwalniane są leki przeciwbólowe, aby skutecznie leczyć przewlekły ból.
Dostępne na rynku wyroby działają łagodząco i tymczasowo łagodzą objawy, lecz nie zapobiegają przewlekłemu bólowi. W iniekcjach stosowanych w ramach multimodalnych terapii farmakologicznych opioidy łączone są z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) i innymi lekami, by zapobiegać przekształcaniu się ostrego bólu w przewlekły. Stosuje się jednak duże dawki leków, co prowadzi do znaczących działań niepożądanych, toksyczności i niskiej skuteczności.
Biokompatybilny nośnik dostarczający leki w miejsce bólu
W ramach projektu TherGelFas, realizowanego przy wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie”, opracowano produkt do wstrzykiwań, który wpływa na odbiór bodźców przez nerwy w trakcie zabiegu chirurgicznego i po nim. „Naszym celem było połączenie zaawansowanych materiałów w celu stworzenia produktu, który może uwalniać NLPZ i inne leki w kontrolowany sposób, a tym samym zapobiegać przekształcaniu bólu ostrego w przewlekły”, wyjaśnia Manu Munoz, koordynator projektu i dyrektor generalny firmy i+Med.
Roztwór TherGelFas składa się z nanostrukturyzowanego hydrożelu na bazie kwasu hialuronowego, w którym zawarte są różne leki, które są stopniowo uwalnianie. Polimer ten jest biokompatybilny, biodegradowalny i ma właściwości antyseptyczne. Jego główną zaletą jest to, że uwalnia leki w miejscu docelowym w kontrolowany sposób. Przedłuża to działanie terapeutyczne i obniża stężenie leku poniżej poziomu osiąganego konwencjonalnymi metodami. Poprawia również profil farmakokinetyczny leków, co przekłada się na mniejszą toksyczność i mniejszą ilość działań niepożądanych. „Dzięki opracowanemu podejściu działanie dotychczasowych leków będzie skuteczniejsze przy zastosowaniu niższych dawek”, dodaje Munoz.
Naukowcy zsyntetyzowali hydrożele o nowej formulacji i zbadali ich zdolność do przenoszenia i uwalniania aktywnych leków. Odpowiednio funkcjonalizowane nanocząstki hydrożelowe zostały dodatkowo przetestowane pod kątem lepszego dozowania leków. Preparaty hydrożelu TherGelFas o różnych formulacjach zostały poddane badaniom fizykochemicznym w celu zapewnienia prawidłowej lepkości, odpowiednich właściwości mechanicznych, stabilności i biodegradowalności. Badania przesiewowe dotyczące bezpieczeństwa in vitro i in vivo przyniosły obiecujące wyniki, zachęcające do dalszej oceny skuteczności produktu w badaniach klinicznych.
W kierunku skuteczniejszego łagodzenia bólu
Powszechnie przyjmuje się, że aby zapobiec przewlekłemu bólowi, konieczne jest rozpoczęcie leczenia przeciwbólowego jeszcze w trakcie lub zaraz po operacji. „Łącząc kilka technologii i zaawansowane biomateriały, uzyskaliśmy produkt leczniczy gotowy do testowania i certyfikowania pod kątem skutecznego łagodzenia bólu, który można skalować do produkcji przemysłowej”, mówi Munoz. Co ważne, polimer TherGelFas do wstrzykiwania może być stosowany w „przyspieszonych” metodach leczenia, w których stosuje się kombinacje powszechnie stosowanych leków. Dzięki udoskonaleniu sposobu uwalniania leków do nerwów w czasie i przestrzeni ograniczone zostaje ich przypadkowe rozprzestrzenianie się oraz zwiększa się ich skuteczność.
Naukowcy obecnie pracują nad stworzeniem hydrożelu do wstrzykiwań zgodnie ze standardami Dobrej Praktyki Produkcyjnej, który zostanie poddany badaniom klinicznym po uzyskaniu zgody organów regulacyjnych. Przeprowadzono już analizę biznesplanu i studium wykonalności dotyczące komercjalizacji i wprowadzania produktu do obrotu.
Występowanie przewlekłego bólu stanowi znaczne obciążenie społeczno-ekonomiczne i może prowadzić do niezdolności do pracy oraz przejścia na rentę, a terapie z użyciem leków dostarczanych za pomocą hydrożelu TherGelFas mogą ograniczyć koszty leczenia i opieki zdrowotnej. Co najważniejsze, mogą one przyczynić się do zapobiegania wystąpieniu przewlekłego bólu, poprawiając jakość życia osób na to narażonych.
