Pandemia COVID-19 nie została odwołana - strona 2

13.03.2023
Beata Igielska
zdrowie.pap.pl, Polskie Towarzystwo Zdrowia Publicznego

Przeciwciała naukowiec porównuje do frontu nabytej odporności. Jeśli wirus przeciśnie się przez przeciwciała, jest jak wróg przeciskający się przez zasieki i dostający się do naszych baz, czyli do komórek. Na szczęście, mamy ciężkie wojsko w postaci odpowiedzi komórkowej, której wirus ucieka wolniej. Odpowiedź komórkowa nabyta, wytworzona m.in. przez szczepienia łagodzi skutki kliniczne infekcji.

Eksperci podkreślali: to dlatego od początku pandemii priorytetem szczepień było i jest łagodzenie skutków klinicznych choroby. Szacuje się, że szczepienia przeciw COVID-19 globalnie uratowały w 2021 r. 19,8 mln osób.

W publikacji „COVID-19 – trzy lata pandemii: nowe warianty, stała konieczność szczepień, narastający post-COVID” sporo uwagi poświęcono budowie wirusa i wytłumaczeniu tendencji RNA, stanowiącego materiał genetyczny SARS-CoV-2 do zmienności. W efekcie tej zmienności – mutacji punktowych lub rekombinacji – powstają nowe linie rozwojowe, pojawiają się nowe warianty. Po raz kolejny rozprawiono się również z fake newsami i m.in. wytłumaczono, że szczepienie nie powoduje powstawania nowych wariantów wirusa.


Uproszczone drzewo ewolucyjne SARS-CoV-2. Na podstawie danych bazy NEXTSTRAIN

Kolejne dawki przypominające?

Na razie można było się zaszczepić w sumie czterema lub trzema dawkami szczepionki (w zależności od preparatu; każda po pierwszej to przypominająca). Ponieważ wirus nie znika, a u osób narażonych na ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 jest wciąż dużym zagrożeniem, naturalnym jest pytanie, czy będą kolejne dawki przypominające.

Zdaniem prof. Fala szczepienia przeciwko COVID-19 są konieczne również dziś, ponieważ wirus nie zniknął i nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jaki będzie nowy wariant.

Zdaniem dr. hab. Ernesta Kuchara wirus raczej zostanie z nami jak grypa, a dopóki istnieje zagrożenie, dopóty potrzebne są szczepienia. Podobnie jak w przypadku grypy czy krztuśca, odporność poszczepienną mamy na rok – dlatego potrzebne są dawki przypominające.

Long-COVID

Trzecia część ostatniej publikacji inicjatywy „Nauka przeciw pandemii” traktuje o zespole postcovidowym po przebyciu ostrej choroby. Prof. Fal zwracał uwagę, że u ponad 60 proc. pacjentów dolegliwości takie jak zmęczenie, upośledzenie różnych funkcji itp. utrzymują się do dwóch miesięcy, u ponad 30 proc. długoterminowo, czyli powyżej pół roku.

– Chcielibyśmy przygotować algorytm, jak postępować z osobami cierpiącymi na long-COVID: męczliwość, kłopoty z pamięcią, rozwój cukrzycy. Najlepszym sposobem na uniknięcie kłopotów jest szczepienie – zapewniał prof. Fal. – Od długiego czasu liczymy na leki celowane przeciw COVID-19. Byłoby wspaniale, gdyśmy przyjmowali tabletkę na COVID-19 i mieli pewność, że będzie dobrze.

Ale, choć w lutym tego roku EMA dopuściła do leczenia w Europie jeden preparat, leczenie ciężkiego COVID-19 oraz jego powikłań to wciąż wyzwanie kliniczne, a często też organizacyjne. – W dalszym ciągu najważniejsza jest zatem profilaktyka: dezynfekcja, dystans, maseczka i szczepienia – przekonywał profesor.


Objawy post-COVID i wpływ na poszczególne narządy. Na podstawie Davis H.E. i wsp., 2023 r.

Podczas pandemii różne były modele walki z nią – od chińskiego „zero COVID” po miękkie zalecenia i obostrzenia w Szwecji.

Paneliści byli zgodni co do tego, że lockdowny z dzisiejszej perspektywy wydają się wielu osobom działaniami na wyrost, ale zwracali uwagę, że nikt przecież nie znał wirusa, były oczekiwania społeczne, żeby jakoś obywateli chronić i chodziło o spłaszczenie krzywej zakażeń, żeby nie zapełnić oddziałów szpitalnych.

– To pewnie nie jest ostatnia pandemia w tym wieku – mówił prof. Rzymski. – Pojawią się nowe patogeny odzwierzęce. W Azji wciąż kwitnie handel dzikimi zwierzętami. Ponadto mamy zwierzęta skupione w dużych hodowlach. Jeśli chcemy uniknąć pandemii, ochrona środowiska nie powinna być traktowana jak truizm. Musimy monitować wirusy zwierzęce i czynić pewne działania, by któryś z nich nie pokonał bariery międzygatunkowej.

Autorzy publikacji przypominają najprostsze postępowania w ochronie przeciwwirusowej, dotyczące zarówno pandemii COVID-19, jak i każdej innej sytuacji rozprzestrzeniania się dowolnego wirusa tzw. drogą kropelkową. Mówił o tym również w swym 85. wystąpieniu 11 stycznia 2022 r. dyrektor generalny WHO na Europę, że na prawidłowo prowadzoną profilaktykę zgodnie z zasadami współczesnej wiedzy składają się:


Zalecenia dotyczące profilaktyki zakażenia SARS-CoV-2. Na podstawie: https://www.who.int/europe/news/ item/10-01-2023-statement---science--surveillance--responsibility--the-essentials-to-addressing-the-ongoing – COVID-19-challenge, dostęp 17.02.2023 r.

Biała księga powstała z inicjatywy prof. Andrzeja M. Fala, prezesa Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, a jej autorami są wybitni eksperci wielu kluczowych dziedzin medycyny i nauki.

Autorzy publikacji:
• Prof. dr hab. n. med. Andrzej M. Fal
• Prof. dr hab. n. med. Robert Flisiak
• Dr hab. n. med. Jerzy Jaroszewicz
• Dr Jacek Krajewski
• Dr hab. n. med. Ernest Kuchar
• Dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas
• Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Pyrć
• Dr hab. n. med. Piotr Rzymski
• Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Simon
• Dr Michał Sutkowski
• Prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki
• Prof. dr hab. n. med. Joanna Zajkowska

Inicjatywa Nauka przeciw pandemii powstała dzięki Polskiemu Towarzystwu Zdrowia Publicznego, a Radę programową tworzy grono ekspertów z różnych dziedzin: chorób zakaźnych, wakcynologii, wirusologii, chemii i biochemii, zdrowia publicznego i medycyny rodzinnej.

W ramach inicjatywy w roku 2020 powstała biała księga „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność” będąca kompendium wiedzy o szczepieniach, technologii i ich zasadności w walce z pandemią, a w 2021 roku kolejna pt. „Charakterystyka choroby COVID-19, objawy oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia polskich klinicystów” dotycząca wieloukładowych objawów, najbardziej powszechnych powikłań i rekomendacji terapeutycznych po zakażeniu SARS-CoV-2.

strona 2 z 2
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!