Jaka jest skuteczność prezerwatyw w profilaktyce chorób przenoszonych drogą kontaktów seksualnych?

25.03.2024

Odpowiedź

dr n. med. Kamila Ludwikowska
Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Prezerwatywy lateksowe to jak dotąd najskuteczniejsza nieswoista metoda profilaktyki chorób przenoszonych drogą kontaktów seksualnych (ChPDS) u osób, które chcą pozostać aktywne seksualnie. Przed dopuszczeniem do obrotu są one tak testowane, aby zapewniały maksymalną możliwą ochronę. Przypadki zachorowania mimo ochrony za pomocą prezerwatyw wynikają raczej z ich niekonsekwentnego lub nieprawidłowego stosowania niż ewentualnych wad produkcyjnych. Pacjentów należy poinformować, jakich błędów powinni unikać i jak prawidłowo korzystać z prezerwatyw. Materiały edukacyjne na ten temat (sformułowane w przystępny i zrozumiały sposób) można znaleźć m.in. na stronach producentów prezerwatyw.

Zarówno przesłanki teoretyczne, doświadczenia laboratoryjne, jak i dane naukowe z badań obejmujących pary, w których tylko jeden partner był zakażony, wskazują, że konsekwentnie i prawidłowo stosowane prezerwatywy są bardzo skuteczne (nawet 90%) w zapobieganiu transmisji zakażenia. Dotyczy to także najmniejszych drobnoustrojów, takich jak ludzki wirus niedoboru odporności (HIV).

Należy jednak pamiętać o pewnych ograniczeniach prezerwatyw. Wynikają one przede wszystkim z tego, że chronią przed wnikaniem drobnoustrojów, które szerzą się przede wszystkim drogą kontaktu z wydzieliną z dróg rodnych. W związku z tym prezerwatywy są najskuteczniejsze w profilaktyce zakażeń HIV, rzeżączki, chlamydiozy i rzęsistkowicy. Skuteczność prezerwatyw może być natomiast mniejsza w przypadku zakażeń szerzących się także drogą kontaktu skóra do skóry (wirus opryszczki zwykłej [HSV], ludzki wirus brodawczaka [HPV], kiła). Jeśli jednak skóra zmieniona chorobowo jest przykryta prezerwatywą, to ich skuteczność jest duża.

Piśmiennictwo:

1. Workowski K.A., Bachmann L.H., Chan P.A. i wsp.: Sexually transmitted infections treatment guidelines, 2021. MMWR Recomm. Rep., 2021; 70 (4): 1–187
2. Condom Fact Sheet In Brief. www.cdc.gov/condomeffectiveness/brief.html (dostęp: 27.02.2023)

Wybrane treści dla pacjenta

Ziarnica weneryczna pachwin (LGV) Ziarnica weneryczna pachwin jest chorobą wywołaną przez Chlamydia trachomatis. Choroba występuje najczęściej endemicznie w rejonach podzwrotnikowych i zwrotnikowych globu. Objawy LGV występują znacznie częściej u mężczyzn.
Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci i młodzieży Choroba afektywna dwubiegunowa zwykle rozpoczyna się od jednego lub kilku epizodów depresyjnych i wtedy początkowo rozpoznaje się depresję. Rzadziej pierwszym epizodem jest mania lub hipomania.
Rzeżączka Rzeżączka to choroba przenoszoną drogą płciową. Objawy rzeżączki u kobiet i mężczyzn są różne. U mężczyzn rzeżączka powoduje głównie rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, a u kobiet – rzeżączkowe zapalenie szyjki macicy. Leczenie rzeżączki polega na przyjmowaniu antybiotyków. Bardzo ważne jest wyleczenie choroby, ponieważ nieleczona rzeżączka może prowadzić do powikłań, które mogą skutkować poważnymi konsekwencjami, w tym niepłodnością.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD jest zaburzeniem, które rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie i obejmuje trzy główne grupy objawów: nadmierną ruchliwość, zaburzenia koncentracji uwagi i nadmierną impulsywność.
Kandydoza błony śluzowej narządów płciowych Najczęstszą przyczyną grzybicy penisa są drożdżaki Candida albicans. Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych oraz utrzymywaniu prawidłowej higieny prącia.
Schizofrenia u dzieci i młodzieży Najpoważniejszym zaburzeniem psychotycznym (czyli przebiegającym z objawami psychozy) jest schizofrenia – przewlekła choroba o bardzo „bogatym” i zróżnicowanym obrazie, która dotyka głównie młodych dorosłych. Jednak schizofrenia może rozpoczynać się również w okresie dojrzewania, a nawet u dzieci.
Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży Depresję stwierdza się u 2% dzieci (dotyka ona równie często dziewczynki i chłopców) oraz nawet u 8% nastolatków (częściej chorują dziewczęta). Szacuje się, że szeroko rozumiane zaburzenia depresyjne mogą występować 20% nastolatków, a niektóre źródła podają, że objawy depresyjne stwierdza się u blisko co trzeciego nastolatka.
Zaburzenia somatyzacyjne u dzieci i młodzieży O somatyzacji mówimy wtedy, gdy dziecko doświadcza objawów somatycznych, czyli „płynących z ciała”, takich jak różnego rodzaju bóle czy „rozregulowanie” funkcji organizmu (np.: nudności, biegunka, zawroty głowy, omdlenia), ale wyniki badania lekarskiego nie potwierdzają obecności choroby, która tłumaczyłaby ich występowanie.
Choroby przenoszone drogą płciową Obecnie poznano ponad 40 drobnoustrojów, które mogą być przenoszone drogą płciową i wywoływać choroby, nazywane chorobami przenoszonymi drogą płciową lub chorobami wenerycznymi. Część z nich przenoszona jest wyłącznie poprzez kontakty seksualne, dla reszty jest to jedna z możliwych dróg przenoszenia, często nie najważniejsza.
Chlamydioza dróg moczowo - płciowych Chlamydioza dróg moczowo-płciowych to przenoszona drogą płciową choroba, która jest wywołana przez bakterię Chlamydia trachomatis. Zakażenie przenosi się głównie przez bezpośredni kontakt błony śluzowej z wydzieliną zakaźną, w trakcie kontaktów seksualnych lub podczas porodu. Powoduje m.in. zapalenie cewki moczowej u mężczyzn i zapalenie kanału szyjki macicy u kobiet, które może prowadzić do zapalenia narządów miednicy mniejszej oraz niepłodności. Leczenie polega na przyjmowaniu antybiotyków.

Jaka jest skuteczność prezerwatyw w profilaktyce chorób przenoszonych drogą kontaktów seksualnych?

Odpowiedź

Piśmiennictwo:

Napisz do nas

Placówki

Doradca medyczny