W związku z licznymi pytaniami, jakie otrzymaliśmy od lekarzy rodzinnych pracujących w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w sprawie wymagań, jakie należy spełniać, aby móc realizować Program Szczepień Ochronnych (PSO) po 31 grudnia 2015 roku, oraz informacjami o kontrolach prowadzonych w tym zakresie przez Narodowy Fundusz Zdrowia i ryzyku utraty kontraktu na realizację świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej od 1 stycznia 2016 roku z powodu niespełnienia kryteriów formalnych, Medycyna Praktyczna zwróciła się do Rzecznika Prasowego Ministerstwa Zdrowia z prośbą o przedstawienie oficjalnego stanowiska resortu w tej sprawie.
Fot. www.istockphoto.com
Z uzyskanej odpowiedzi wynika, że zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. 2013 r. poz. 947 z późn. zm.) (p. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi [tekst jednolity]) obowiązkowe szczepienia ochronne przeprowadzają lekarze lub felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne, posiadający kwalifikacje określone w §6 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 182, poz. 1086 z późn. zm. [p. Rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych]) – tj. osoby, które:
1) odbyły w ramach doskonalenia zawodowego kurs lub szkolenie w zakresie szczepień ochronnych i uzyskały dokument potwierdzający ukończenie tego kursu lub szkolenia
2) lub uzyskały specjalizację w dziedzinie, w przypadku której ramowy program kształcenia podyplomowego obejmował problematykę szczepień ochronnych na podstawie przepisów o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz przepisów o zawodach pielęgniarki i położnej.
Według aktualnych wytycznych zamieszczonych na stronie Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP), zagadnienia związane ze szczepieniami ochronnymi znajdują się w dwóch programach specjalizacyjnych przeznaczone dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej:
1) program specjalizacji w dziedzinie pediatrii
2) program specjalizacji w dziedzinie chorób zakaźnych.
Programy specjalizacji w dziedzinie pediatrii oraz medycyny rodzinnej obowiązujące lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne w tych dziedzinach w dotychczas obowiązującym systemie specjalizacji lekarskich (tj. program specjalizacji w dziedzinie pediatrii zatwierdzony w 2003 r. oraz programy specjalizacji w dziedzinie medycyny rodzinnej zatwierdzone w 2003 r. i w 2005 r.) zawierają treści dotyczące szczepień ochronnych, co spełnia wymogi ustawowe umożliwiające realizację programu szczepień ochronnych.
Zgodnie z art. 67 pkt. 3 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, jeszcze do 31 grudnia 2015 roku szczepienia ochronne mogą wykonywać lekarze lub felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne nieposiadający kwalifikacji określonych na podstawie art. 17 ust. 10 pkt 3. tej ustawy, o ile posiadają 2,5-letnią praktykę w zakresie przeprowadzania szczepień ochronnych. Po 1 stycznia 2016 roku kryterium 2,5-letniej praktyki w zakresie realizacji szczepień ochronnych nie będzie miało już zastosowania (funkcjonuje ono tylko w okresie przejściowym, tj. do końca roku 2015) i nie będzie stanowiło podstawy nabycia uprawnień do realizacji PSO. Osoby takie będą musiały ukończyć odpowiedni kurs lub szkolenie z zakresu szczepień ochronnych.
Problem może dotyczyć dużej grupy lekarzy rodzinnych, którzy do tej pory realizowali PSO. Sęk w tym, że ani ustawodawca, ani Minister Zdrowia w rozporządzeniu nie określili kryteriów, jakie taki kurs lub szkolenie powinny spełniać, ani które podmioty są uprawnione do ich realizacji. Nie wiadomo w związku z tym, jakich dokumentów będzie oczekiwał NFZ zawierając nowe kontrakty na świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej. Czy kursy organizowane przez Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne lub prywatne podmioty spełniają te kryteria?
W odpowiedzi na pytanie Medycyny Praktycznej Ministerstwo Zdrowia jako jednostkę odpowiedzialną za kształcenie podyplomowe lekarzy w ramach kursów doskonalących, w tym kursów z zakresu realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych, wskazało Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie (CMKP). Medycyna Praktyczna zwróciła się do Dyrekcji CMKP z prośbą o przedstawienie oficjalnego stanowiska w tej sprawie i udzielenia wszelkich niezbędnych informacji nt. kursów doskonalących obejmujących problematykę szczepień ochronnych, o czym będziemy na bieżąco informować Czytelników.
Zapraszamy do udziału w ankiecie: Czy Programowi Szczepień Ochronnych grozi paraliż?
