Endokrynologia – postępy 2011
28.12.2012
prof. dr hab. med. Andrzej Lewiński, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Wybrane treści dla pacjenta
-
Cukrzyca typu 2
Cukrzyca typu 2 to najczęściej występujący na świecie typ cukrzycy. Wyróżnia się dwie przyczyny cukrzycy typu 2: jedna to upośledzenie wydzielania insuliny, na które wpływ mają różne czynniki genetyczne, druga to oporność na działanie insuliny (insulinooporność), której przyczyną mogą być zarówno czynniki genetyczne, jak i otyłość.
-
Hiperglikemia poranna
Hiperglikemia poranna to wzrost stężenia glukozy we krwi rano (po obudzeniu) do wartości przekraczającej górną granicę zalecanego zakresu, który wynosi 70-110 mg/dl (3,9-6,1 mmol/l). Gdy stężenie glukozy wyniesie 250 mg/dl (13,9 mmol/l), mogą wystąpić objawy, takie jak bóle głowy, nudności i wymioty.
-
Cukrzyca ciążowa – rozpoznanie, normy, skutki, poród, leczenie
Cukrzyca ciążowa występuje u 3–5% kobiet ciężarnych. Nie każda wykryta w ciąży cukrzyca jest cukrzycą ciążową, może to być także cukrzyca typu 1 lub 2 i wówczas wymaga leczenia przewlekłego. Leczenie polega przede wszystkim na przestrzeganiu diety oraz odpowiedniej aktywności fizycznej, a jeśli to nie przynosi odpowiednich rezultatów, stosowaniu insuliny. Przy odpowiednim leczeniu kobieta z cukrzycą ciążową może urodzić zdrowe dziecko
-
Pierwotna niedoczynność przytarczyc
Rozpoznanie pierwotnej niedoczynności przytarczyc opiera się na wynikach badań biochemicznych krwi. Stwierdza się wówczas: zmniejszone stężenie wapnia (hipokalcemia), zwiększone stężenie fosforanów (hiperfosfatemia) i małe lub nieoznaczalne stężeniem parathormonu.
-
Utrwalona cukrzyca noworodkowa
Utrwalona cukrzyca noworodkowa (permanent neonatal diabetes mellitus – PNDM) to typ cukrzycy, który ujawnia się zwykle w pierwszych miesiącach życia i trwa przez całe życie.
-
Choroby towarzyszące cukrzycy typu 1
Wśród chorób towarzyszących cukrzycy typu 1 należy zwrócić uwagę szczególnie na choroby o podłożu autoimmunologicznym, w tym na najczęściej występujące limfocytarne zapalenie tarczycy (do 20–40%) oraz chorobę trzewną – celiakię (do 10%).
-
Nowotwory złośliwe tarczycy (rak tarczycy)
Rak tarczycy jest najczęściej występującym nowotworem układu dokrewnego (inaczej wewnątrzwydzielniczego lub hormonalnego). W Polsce obserwuje się każdego roku około 2500 nowych zachorowań na raka tarczycy. Kobiety chorują 3–5 razy częściej niż mężczyźni. Zdecydowana większość nowotworów to jednak zmiany niezłośliwe.
-
Dieta w niedoczynności tarczycy
Niedobór jodu, żelaza, selenu i cynku zaburza prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Jadłospis osoby chorującej na niedoczynność tarczycy powinien być więc skomponowany w taki sposób, by dostarczał produktów żywnościowych będących źródłem tych składników mineralnych.
-
Rak tarczycy
Rak tarczycy występuje rzadko, stanowi około 1 % wszystkich nowotworów złośliwych.
Częstość jego występowania jest zróżnicowana geograficznie. Polska należy do krajów w których zapadalność na raka tarczycy jest stosunkowo niska.
-
Dieta w leczeniu otyłości i towarzyszącej jej insulinooporności
U chorych z nadwagą i otyłością nadmiar tkanki tłuszczowej trzewnej stanowi przyczynę rozwoju insulinooporności. Konsekwencją otyłości i insulinooporności może być rozwój zaburzeń gospodarki węglowodanowej (stan przedcukrzycowy i cukrzyca typu 2). Są one powikłaniami metabolicznymi otyłości, a ryzyko ich rozwoju zwiększa się wraz ze wzrostem wskaźnika BMI. Z kolei prawidłowo zbilansowana dieta stanowi podstawę leczenia otyłości oraz prewencji i leczenia jej powikłań metabolicznych.