Niewykluczone, że w przyszłym tygodniu rząd ogłosi sukces na miarę naszych możliwości, czyli osiągnięcie progu 50 proc. zaszczepionych minimum jedną dawką. W tym samym czasie większa od Polski liczebnie Hiszpania przekroczy prawdopodobnie próg 75 proc. Szczepienia na Półwyspie Iberyjskim idą jak burza również dzięki szczepionkom z Polski – sprzedaliśmy Hiszpanii i Portugalii ok. 2 mln dawek szczepionek mRNA.
Tłum turystów na Krupówkach w Zakopanem, 30 lipca 2021 r. Fot. Marek Podmokły / Agencja Gazeta
Największy błąd. Bezradność komunikacyjna. Czy SARS-CoV-2 wolniej krąży w słabo zaszczepionej Palestynie niż w doskonale (choć poniżej progu bezpieczeństwa) wyszczepionym Izraelu? Taką tezę postawił w ubiegłym tygodniu na Twitterze jeden z prawicowych publicystów (publikujący zresztą w obficie finansowanych z pieniędzy publicznych i środków spółek Skarbu Państwa wydawnictwie). Posłużył się przy tym wykresem z wiarygodnego źródła, pokazującym, że rzeczywiście – przypadków pozytywnych wyników testów w Izraelu jest kilka razy więcej niż w Palestynie. Z prawdziwych danych można wyciągnąć fałszywe wnioski, zwłaszcza jeśli dane są niepełne.
Pomijając liczebność Izraela i Palestyny (Izrael – niemal dwukrotnie większa liczba mieszkańców) publicysta „zapomniał” o kluczowej zmiennej: liczbie wykonywanych testów. Izrael jest jednym z krajów najintensywniej testujących obywateli. Średnia siedmiodniowa (Ourworldindata.org) to niemal 14 testów na tysiąc mieszkańców. Od początku pandemii wskaźnik liczby testów na milion mieszkańców sięga już 1,9 mln. Palestyna testuje, mówiąc oględnie, z dużo mniejszą intensywnością – wskaźnik wynosi na dziś nieco ponad 390 tysięcy. W zestawieniu innego portalu agregującego dane z całego świata, Worldometers.info, Palestyna zajmuje 101 miejsce w świecie pod względem liczby testów na milion mieszkańców (Izrael 25., a Polska – 91.).
Ale do manipulacji danymi dokonywanej w imię przesłania „szczepienia nie działają” można się przyzwyczaić (co nie znaczy, że nie należy takich przypadków punktować). To, co zwraca uwagę, to duża bezradność, oględnie mówiąc, rządowych ekspertów od komunikacji. Profil „Szczepimy się” zwrócił bowiem autorowi twitta uwagę, że nie bierze pod uwagę takich czynników jak intensywność ruchu turystycznego oraz większa urbanizacja Izraela – jako czynników mogących mieć wpływ na większą liczbę zakażeń. Nie można fake newsów zwalczać nieudolnymi ripostami, zwłaszcza jeśli robią to profesjonaliści: ruchu turystycznego w Izraelu w tej chwili praktycznie nie ma (aby wjechać na terytorium Izraela trzeba mieć pozwolenie władz, które wydawane jest w ściśle określonych okolicznościach), zaś gęstość zaludnienia na terytoriach palestyńskich jest absolutnie porównywalna z Izraelem (zaś w głównych miastach i gęstość zaludnienia, i warunki życia nieporównywalnie bardziej sprzyjające transmisji wirusa).
Największy znak zapytania. Testy i sekwencjonowanie genomu wirusa. Choć wydaje się to niemal niemożliwe, Polska w ostatnich tygodniach zaliczyła duży spadek w rankingu krajów świata pod względem liczby wykonywanych testów w przeliczeniu na wielkość populacji. Długo utrzymywaliśmy się na 86. miejscu, teraz zajmujemy 91., wyprzedziła nas m.in. Bułgaria, co oznacza, że wśród krajów UE testujemy najmniej intensywnie. Wskaźnik nieco ponad pół miliona testów w przeliczeniu na milion mieszkańców sytuuje nas wśród krajów takich jak Serbia, Północna Macedonia, Belize czy Armenia (też Nowa Zelandia, ale trudno porównywać Polskę z krajem zupełnie od początku pandemii odizolowanym). Tymczasem w „klubie milionerów”, czyli krajów, które wykonały minimum milion testów w przeliczeniu na milion mieszkańców jest już w tej chwili 55 państw, w tym między innymi Mongolia. Listę otwiera Dania, absolutny rekordzista (niemal 13,5 mln testów). Spośród dużych krajów wyróżnia się Wielka Brytania (3,75 mln), zwraca też uwagę wynik Czech – 3,2 mln.
