Polska na mapie Europy zdaje się być ciągle zieloną wyspą pod względem liczby zakażeń w przeliczeniu na wielkość populacji. Czy jest nią naprawdę, trudno powiedzieć, bo pod względem liczby wykonywanych dziennie testów należymy zdecydowanie do europejskich maruderów. To zresztą nierozwiązywalny problem od początku kryzysu COVID-19. Tymczasem nowe wyzwania pandemiczne są – i to dosłownie – ante portas.
Fot. Tomasz Stańczak / Agencja Gazeta
Największe wyzwanie. Uchodźcy. Sytuacja w Afganistanie ma i będzie mieć dla Polski i Europy bardzo realnie konsekwencje w postaci kolejnej wielkiej fali uchodźców. To pewnik – zwłaszcza, że co najmniej dwóch graczy – Rosja i Białoruś – jest żywotnie zainteresowanych podsycaniem tego kryzysu. Kilkuset obywateli Afganistanu trafi (część już trafiła) do Polski prosto z Kabulu. Tysiące, może nawet dziesiątki tysięcy, prędzej czy później staną u naszych granic, albo – szerzej – u granic Unii Europejskiej. Poza wszystkimi innymi wymiarami (w tym wymiarem politycznym i humanitarnym), ten kryzys ma swój wymiar epidemiczny. I nie chodzi tu bynajmniej o powtarzanie czy nawet przywoływanie opinii sformułowanej przed sześcioma laty przez jednego z najważniejszych polskich polityków, jakoby argumentem przeciw przyjmowaniu uchodźców i imigrantów był fakt roznoszenia przez nich chorób zakaźnych nieznanych mieszkańcom Europy. Chodzi o bardzo konkretny problem transmisji SARS-CoV-2.
Afganistan na mapie świata jest białą plamą, jeśli chodzi o rozpoznanie sytuacji epidemicznej. W kraju pod względem populacji nieco większym od Polski (niemal 40 mln obywateli) według portalu Wordlometers.info odnotowano od początku pandemii nieco ponad 150 tysięcy zakażeń, a zmarło 7 tysięcy osób. Powód jest oczywisty – od wiosny 2020 roku wykonano w tym kraju niespełna 750 tysięcy testów, co daje niecałe 19 tysięcy w przeliczeniu na milion mieszkańców. SARS-CoV-2 nie omija Afganistanu i ludzie w Afganistanie chorują i umierają na COVID-19, ale nikt tego nie sprawdza. Jest oczywiste, że osoby ewakuowane z Kabulu muszą być poddane testom i kwarantannie, a po upływie kilkunastu dni i upewnieniu się, że nie są zakażone powinny być zaszczepione tak szybko, jak to możliwe.
Jeszcze większym wyzwaniem są ci, którzy staną przy naszych granicach – czy też już stanęli, bo uchodźcy z Afganistanu pojawiają się na naszej wschodniej granicy dość regularnie, a teraz może być ich tylko więcej. Warto wziąć pod uwagę, że mogą być wśród nich osoby zakażone, zwłaszcza, że wędrują i będą wędrować przez Rosję i inne kraje, w których wirus krąży bez żadnych przeszkód. Lekarze nie mają wątpliwości: ze względów humanitarnych, ale też pandemicznego bezpieczeństwa należałoby ich przyjąć i jak najszybciej odizolować, regularnie testując.
Wydaje się, że przynajmniej na razie służby sanitarne i decydenci nie biorą pod uwagę pandemicznego kontekstu problemu uchodźców. Brakuje też w tej sprawie refleksji na poziomie Unii Europejskiej, na co dowodów dostarczyła codzienność obozów dla uchodźców, przede wszystkim w Grecji.
Największy znak zapytania. 1 września. Minister edukacji narodowej podpisał rozporządzenie regulujące i opisujące szkolną codzienność w roku szkolnym 2021/2022. Lektura nie napawa optymizmem, bo – jak mówią praktycy – ministerstwo próbuje wtłoczyć uczniów i nauczycieli razem z pandemicznymi wymogami i warunkami w ramy szkoły sprzed pandemii.
Co wiadomo na pewno? Przede wszystkim, że w zdecydowanej większości szkół słowo „dystans”, niezależnie czy określi się go na 1,5 m czy na 2 m, jest czystą fikcją. Zarówno w salach lekcyjnych (średnia liczebność klas w szkołach ponadpodstawowych to 30 osób), jak i w przestrzeniach wspólnych. I nie wybudowano ani nie przebudowano szkół w taki sposób, by każda klasa mogła się uczyć w przeznaczonej tylko dla niej sali lekcyjnej, wyposażonej we własny sanitariat (a takie zalecenia również są na liście).
