Spadek przeciętnej długości życia, ograniczenie dostępu do świadczeń medycznych, niezaspokojone potrzeby zdrowotne Polaków i powikłania po zakażeniu SARS-CoV-2 – to najważniejsze skutki pandemii, opisane w raporcie o zdrowiu Polaków „Diagnoza po pandemii COVID-19”.
Fot. Adobe Stock / Bruce
- W latach 2020-2021 SARS-CoV-2 był przyczyną ponad 13 proc. zgonów w kraju
- Problemy zdrowotne będące następstwem COVID-19 występują u co piątej osoby w wieku od 18 do 64 lat
- Liczba świadczeń w leczeniu szpitalnym spadła w 2020 r. o prawie 25 proc. i o tyle samo rok do roku zmniejszyła się liczba pacjentów
- Odsetek Polaków, którzy zgłaszali problem niezaspokojonych potrzeb w zakresie badań medycznych wzrósł z 4,2 proc. w 2019 roku do 30 proc. wiosną 2022 r.
- Prawie 40 proc. ankietowanych Polaków deklarowało wiosną 2022 r., że w czasie pandemii pogorszyło się ich zdrowie psychiczne
- W 2020 r. odsetek teleporad w POZ wzrósł do 36,4 proc., a korzystanie z usług e-zdrowia deklarowało w 2021 r. aż 62 proc. Polaków
Autorzy raportu zwracają uwagę, że najbardziej widocznym, bo bezpośrednim skutkiem pandemii, jest liczba zakażonych SARS-CoV-2 i zmarłych na COVID-19. Konsekwencją jest spadek przeciętnej długości życia.
– Według danych Ministerstwa Zdrowia na 25 września 2022 r. w Polsce zgłoszono 6,27 mln przypadków COVID-19. Według GUS w latach 2020-2021 na COVID-19 zmarło w Polsce 132 636 osób (41,5 tys. w 2020 r. i 91 tys. w 2021 r.). To oznacza, że koronawirus był w tych latach przyczyną ponad 13 proc. zgonów w kraju – czytamy w raporcie.
Jak napisano, nadumieralność, rozumiana jako liczba zgonów ponad tę, której można byłoby się spodziewać na podstawie statystyk z poprzednich lat, w 2020 r. wyniosła ok. 62 tys. (z czego dwie trzecie to zgony z powodu COVID-19). W 2021 r. było o prawie 110 tys. zgonów więcej niż w 2019 r., przy czym zgony z powodu COVID-19 stanowiły 83 proc. tej liczby. Z braku dokładnych danych, uwzględniających prognozy demograficzne, można tylko szacować, że łączna liczba „nadmiarowych” zgonów z innych powodów niż COVID-19 wyniosła w ciągu dwóch pierwszych lat pandemii ok. 40 tys.
Przeciętne trwanie życia w Polsce skróciło się w 2021 r. o ponad dwa lata w stosunku do stanu sprzed pandemii, a więc w porównaniu do 2019 r. – o 2,3 roku w przypadku mężczyzn i o 2,1 roku w przypadku kobiet.
Biorąc pod uwagę powikłania, problemy zdrowotne będące następstwem COVID-19 występują u co czwartej osoby w wieku powyżej 65. roku życia i u co piątej w wieku od 18 do 64 lat. U dzieci i młodzieży zdiagnozowano powiązany z COVID-19 wieloukładowy zespół zapalny, polegający na zaburzeniach kardiologicznych. Dotyczy to jednego promila zakażonych SARS-CoV-2 w tej grupie wiekowej.
Zmniejszenie liczby świadczeń zdrowotnych to problem najbardziej dotkliwy w pierwszym roku pandemii – wynika z raportu. Liczba świadczeń w leczeniu szpitalnym spadła w 2020 r. o prawie 25 proc. i o tyle samo rok do roku zmniejszyła się liczba pacjentów. W ambulatoryjnej opiece specjalistycznej liczba świadczeń zmalała o 19 proc., a liczba pacjentów – o ponad 13 proc. Spadek liczby świadczeń w podstawowej opiece zdrowotnej wyniósł prawie 11 proc., a pacjentów – ponad 6 proc. W 2021 r. liczba pacjentów i udzielanych im świadczeń zbliżyła się do poziomu sprzed pandemii, a więc z 2019 r.
